ΧΑΡΙΝ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
Θέλετε να αντιδράσετε στο μήνυμα; Φτιάξτε έναν λογαριασμό και συνδεθείτε για να συνεχίσετε.

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Σαβ Ιουν 02, 2012 4:09 pm

Αναδημοσιεύουμε το ακόλουθο κείμενο με στόχο να γνωρίσουν οι εκπαιδευτικοί της Θεσπρωτίας όχι τις μαγειρικές της Κύπρου αλλά να πάρουν μια γεύση της ντοπιολαλιάς αυτού του μακρινού από τον ελλαδικό χώρο νησιού. Να δουν μια άλλη εκδοχή της νεοελληνικής γλώσσας...

http://istomageiremata.blogspot.gr/2012/04/blog-post_22.html


Κυπριακόν μπλογκ μαγειρικής!

22 ΑΠΡΙΛΊΟΥ 2012

Οφτόν κλέφτικον για ξενιτεμένους

(ειδικά αφιερωμένον στον Μάριον, το φέλλου ξενιτεμένο)

Ανάγνωστερς! Δάκρυα συγκίνησης τρέχουν που την βούκκαν μου, αη χαβ μάστερντ οφτόν κλέφτικον!
Εκαμα λλίην έρευνα τζιαι ήβρα τον τρόπο!

Θέλεις όμως εναν πήλενο κουζιν με καππάτζιν, ειδικόν για φούρνο. Εγω εγόρασα έναν που το ιττερνετ για 30 ευρά τζιαι εύκαλεν με ασπροπρόσωπην! Το πήλενον κουζίν φάνταζουμαι ότι αντικαθιστά το φουρνίν.

Θέλεις κρέας λοιπόν αναγιούμενον, κανονικά ρίφιν, αλλά δαμέσα εν ήβρα, οπότε έβαλα αρνί, έναν ώμον ολόκληρον τον οποίον μου έκοψεν ο κασάπης σε μεγάλα κομμάθκια. Τούτον έκαμα το κατ’εντολήν του παπά μου που με εδασκέλεψεν να γοράσω «φαούτα». Το αρνί δαμέσα εν πολλοπαρπατά, τζιαι οι ως επι το πλήστον Τουρκοκασάπηες εν έχουν κάν το ζώον ούλλον, μόνον κόμμαθκια τύπο ώμος, μερίν τζιαι κοτολέττες.
Καθε φοράν τσακκώνουμε μαζίν τους γιατι εν συγκεντώννουνται τζιαι κόφκουν μου το κρέας πας την μηχάνη, πράμαν απαράδεχτον! Ο λόγος είναι ότι εννεν κασάπηες ορίτζιναλ, εν απλά υπάλληλοι. Τελοσπάντων.
Η παράδοση λαλεί ότι το οφτόν θέλει μεγάλο ζώο, τουλάχιστον μιου χρονού. Εγω πάλε εν ήβρα. Αμμαν ούλλος ο ώμος ήταν 1800 γρ. (εν το έβαλα ούλλον, σατσιήν, 2 πλάσματα είμαστεν) ανιτλαμβάννεσαι ότι ήταν μιτσίν το αρνούιν.

Στο θέμαν μας όμως.

Θέλεις κρέας κομμένο, τσας ελιόλαδο, 2 φύλλα δάφνης τζιαι αλάς.

Θέλεις τζιαι λλίον αλευρον για το κόλπον.

Εγω έβαλα τζιαι πατάτες, επειδή είχα Κυρπιακές ποικιλία ανναμπελ τζιαι έθελα όπωσδήποτε να τες βάλω.

Το δικό μου το κουζίν θέλει να το φουσκώσεις 10 λεπτά μες σε νερό να ανοιξουν οι πόροι του ημίσιη. Ετσι έγραφεν το κουτίν του, έτσι έκαμα.

Αλατίζεις καλά το κρέας τζιαι τες πατάτες τζιαι στρώννεις τα με το κουζίν σου με την δάφνη. Εγω έβαλα τζιαι τσας ρίγανη.

Μετα πιάννεις λλίον αλευρι, βλαλλεις λλίον νερόν να γίνει σιυλάριν τζιαι πασαλείφκεις τα σιειλη του κουζιού.

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  IMG_3295

Κλείεις το πουπάνω με το στούππωμα τζιαι βάλλεις το στο φούρνο. Ο φούρνος πρέπει ναν κρυός την ώραν που το βάλλεις, για να μεν τσακρίσει το κουζίν. Αφτέννεις τον στους 200 βαθμούς, τζιαι μολις πάρει την θερμοκρασίαν του κατεβάζεις τον στους 170 βαθμούς. Αφήννεις το μες τον φούρνον 3 ώρες, τζιαι παραπάνω αννεν αναγιούμενον το ζώον.

Είπαμεν, θέλει φλάγκαν αλλά αξίζει τον κόπον, είδικα αμμαν ξέρεις ότι εν θα το έβρεις πουθενά αλλου το οφτούιν. Στο ενδιάμεσον θωρείς κανέναν έργον, βάφφεις τα νύσια σου (Μάριε, χοχοχοχοχο) τζιαι κόφκεις τζιαι σαλάταν μουσκομυριστήν, με σέλλενον, ρόκκα τζιαι κόλλιαντρον.

Αμμαν περάσει η ώρα φκάλλεις το κουζίν τζιαι προσεκτικά με ενα μασιέρι σπάζεις το ζυμάριν, που πκιον εγινεν ποξαμάτι, για να αννοιξέις το κουζίν τζιαι να φυρτείς!

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  IMG_3296

Εγινε "μυαλός" (άττσσσσς) το κρέας, τζιαι το παράξενον έιναι ότι εκοτσίνισεν τζόλας, παρόλον που ήταν σφραγισμένον! Βάσικά έκοφκες το με κουτάλιν, τζιαι οι μιλλούες εκατσιουρίσαν! Μέλιν, ότι τζιαι να σου πω εν λλίον! Τζιαι ειδίκα άμμαν ξέρεις ότι εν έσιει με Κοκο με Παμπο κοντα σου που να το πουλά, ακόμα καλλίττερον.

*επρόσεξες κανένα πάττερν στες συνταγές μου τωρά τελευταία; σάννα τζιαι θέλουν ταπελλούαν "νόστος";
ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Κυρ Ιουν 03, 2012 3:24 pm

Κάπως έτσι μιλάνε οι Κύπριοι και στην καθημερινή τους ζωή. Η γλώσσα τους είναι στην πραγματικότητα ένας αχταρμάς της γνήσιας ντοπιολαλιάς με πολλές ξενικές εκφράσεις που λόγω της κατοχής τους από τους Εγγλέζους έχουν περάσει στο γλωσσικό τους ιδίωμα. Δε λείπουν όμως και λέξεις από άλλες γλώσσες αφού πολλοί ακόμη λαοί άφησαν τα ίχνη τους στην Κύπρο. (Τούρκοι, Άραβες, Φράγκοι κλπ)

Με τη μικρή μου εμπειρία των 9 μηνών ζωής στην Κύπρο θα προσπαθήσω να ερμηνεύσω κάποια από τα στοιχεία του παραπάνω κειμένου. Αυτό δε σημαίνω πως καταλαβαίνω όλα τα σημεία και όλες τις λέξεις. Πχ δεν μπορώ ούτε από τα συμφραζόμενα να βγάλω άκρη τι σημαίνει "αναγιούμενον" και "φαούτα":

Θέλεις κρέας λοιπόν αναγιούμενον, κανονικά ρίφιν, αλλά δαμέσα εν ήβρα, οπότε έβαλα αρνί, έναν ώμον ολόκληρον τον οποίον μου έκοψεν ο κασάπης σε μεγάλα κομμάθκια. Τούτον έκαμα το κατ’εντολήν του παπά μου που με εδασκέλεψεν να γοράσω «φαούτα». Το αρνί δαμέσα εν πολλοπαρπατά, τζιαι οι ως επι το πλήστον Τουρκοκασάπηες εν έχουν κάν το ζώον ούλλον, μόνον κόμμαθκια τύπο ώμος, μερίν τζιαι κοτολέττες.

Από το ίδιο πάντως απόσπασμα εξηγώ:

δαμέσα = εδώ μέσα, δηλαδή εδώ πέρα (εννοεί την ξένη χώρα που βρίσκεται)

εν ήβρα = δεν ήβρα, δε βρήκα.

κασάπης = χασάπης

κομμάθκια = κομμάτια (και όμοια λένε τα μάτια: μάθκια)

Κι ας ακούσουμε από το Μιχάλη Βιολάρη τα μελισσά τα μάθκια:



Χαλάλιν Σου

Μιχάλης Βιολάρης / Τα Κυπριώτικα του Βιολάρη


Τζιειν το μιτσίν το τρίμματον τα μελισσιά τα μάθκια
Μες το χακίν στραφτοκοπούν, αξίζουσιν παλάθκια

Για την καρκιάν τσιαι την αγκάλην σου,
Μα το Θεό ούλα χαλάλιν σου

Για την καρκιάν τσιαι την αγκάλην σου,
Μα το Θεό ούλα χαλάλιν σου

Τα μελισσιά τα μάθκια σου, της μέλισσας ι-μοιάζουν,
Όντας σου κρούζουσιν την μιαν, την άλλη μέλι στάσουν

Για την καρκιάν τσιαι την αγκάλην σου,
Μα το Θεό ούλα χαλάλιν σου

Για την καρκιάν τσιαι την αγκάλην σου,
Μα το Θεό ούλα χαλάλιν σου

Ίδια και τα παλάτια γίνονται παλάθκια. Και ακούμε το Βιολάρη να μας λέει ότι τα μάτια της καλής του αξίζουν παλάτια!

Δεν είναι μόνο η αντικατάσταση του ταυ με έναν άλλο ήχο, είναι μια μουσική εκδοχή κάποιων λέξεων που περιέχουν το συγκεκριμένο γράμμα και κάνουν το άκουσμα ακόμα και σε πεζό λόγο σαν τραγούδι...

Αξίζει στο τραγούδι να προσέξετε κι εκείνο το "τσιαι" που είναι το δικό μας "και". Η αλλαγή αυτή συναντάται και στην ντοπιολαλιά της Κρήτης, πχ οι Κρήτες λένε την κεφαλή: "τσεφαλή". Όμως ο ήχος του τσ είναι πιο παχύς στην Κύπρο, ενίοτε ακούγεται ως τζ. (το βλέπουμε έντονα αυτό και στη συνταγή όπου το τσ αναφέρεται ως τζ, πχ στη λέξη καππάτζιν (καπάκι).

Στην Κρήτη επίσης συναντάμε και τα μάτια ως μάθια και τα κομμάτια ως κομμάθια:


Οι Κύπριοι γενικά μιλάνε τη γλώσσα τους με τέτοιο τρόπο όπως άλλοι γεύονται το φαγητό. Θέλουν, όπως μου τόνιζαν και οι ίδιοι, να γεμίζει από τους ήχους το στόμα τους! Σ' αυτό ίσως αποβλέπει και η προσθήκη του τελικού νι σε πολλές λέξεις που οι υπόλοιποι Έλληνες δε συνηθίζουμε.
ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Κυρ Ιουν 03, 2012 9:19 pm

"Τζιειν το μιτσίν το τρίμματον"...

Βρίσκω αφορμή από τους στίχους του Βιολάρη να καταπιαστώ με μια κυπραίικη λέξη που με τρέλαινε κάθε φορά που την άκουγα εκεί κάτω στην Κύπρο. Το μιτσίν! Ενικός αριθμός. Έχει και πληθυντικό: Τα μιτσιά! Και σημαίνει: Το μικρό - τα μικρά!!! Πώς τώρα το έχουν αλλάξει έτσι, απορία μεγάλη το έχω και γι' αυτό με τρέλαινε να το ακούω καθώς καταλάβαινα πως χίλια χρόνια να περάσουν δεν πρόκειται να μάθω να λαλώ (να μιλώ) τη γλώσσα τους!

Ας δούμε το μιτσίν ενσωματωμένο και σε ένα άλλο κείμενο που εντόπισα στο διαδίκτυο, για να δείτε ότι και κλίνεται και έχει και τρία γένη όπως κάθε άλλο επίθετο που σέβεται τον εαυτό του:


Ήταν μια φορά και ένα καιρό η Γιουροβίζιον


Μιας τζαι έχουν το οι μέρες είπα να πω τζαι την δική μου ιστορία περι του θέματος.

Όταν ήμουν μιτσιά, έκαμνα κολλήτη παρέα με τες ξάδερφες μου που εμεινίσκαν δίπλα που το σπίτι μας. Εγώ τζαι η μιά μου η ανιψιά η Ν που εν 6 χρόνια πιο μεγάλη μου εκάμναμε πολύ παρέα τζαι εβούρουν την πουπισω συνέχεια. Μια απο τις μεγάλες μας πωρώσεις ήταν η Γιουροβίζιον. Ακούαμεν στο ΡΙΚ στο ράδιο τα τραούθκια. Επεριμέναμεν να βάλει το ΡΙΚ2 τα φιλμάκια τζαι εγράφαμεν τα σε κασέτες του βίντεο τζαι εξαναθωρούσαμεν τα.

Ως την νύχτα του τελικού εξέραμεν τα ούλλα πόξω, είχαμεν ήδη αποφασίσει ποιο εθέλαμε να κερδίσει τζαι γενικά εν μας έφεφκε τίποτε.

Την νύχτα του τελικού εκαθούμαστε στο χωλ της θείας μου. Ο θείος μου έκοφκεν υπνούθκια τζαι ελάλεν μας ξυπνάτε με σε τζείνο της Κύπρο τζαι της Ελλάδας. Η θεία μου τζαι η μάμα μου ετοιμάζαν κούννες, τζαι τσίπς τζαι ντρινκς. Η Ξιππασμένη ήταν μιτσιά τζαι η Πελλαμένη μελλοντικό ζήτημα.....Εγώ τζαι η Ν έτοιμες να πατούμε το ρεκορντ για να μεν γράφουμε τες διαφημίσεις!

Την επόμενη μέρα η Ν τζαι εγώ με το ΤV μανία ανα χείρας, εθωρούσαμεν τον διαγωνισμό ξανά τζαι εσημειώναμε τους βαθμούς αμπα τζαι εμετρήσαν τους βαθμούς της Κύπρου λάθος....τζαι για να ξέρουμε ποιος μας έδωκε πόσους βαθμούς τζαι αν μας εδώκαν τζαι τζείνη. Εκρατούσαμεν στατιστικές για την Κύπρο τζαι την Ελλάδα.

Ας κάμουμεν μίαν αναδρομή λοιπόν......

http://drprasinada.blogspot.gr/2011/05/blog-post_14.html

η μιτσιά = η μικρή

Και το ουδέτερο όμως στον πληθυντικό ίδια ακούγεται, τα μιτσιά!

Πάμε που λες μια φορά σε ένα σχολείο. Να παρακολουθήσουμε στα πλαίσια του προγράμματος που κάναμε μια διδασκαλία. Και είναι η Κυπραία η δασκάλα με τα μιτσιά της και κάμνουσι (άντε να μιλήσω κι εγώ λιγάκι κυπριακά που μου έχουν λείψει τόσο) μάθημα. Εκεί και τότε ήταν που εκτός από τα μιτσιά εμπεδώσαμε και τα μωρά!

Κάθε φορά που η δασκάλα απευθυνόταν στα μαθητούθκια της (στους μαθητές της) αντί για το μιτσιά που ήδη ξέραμε εκείνη τα έλεγε "μωρά". Και ήταν παιδάκια τρίτης δημοτικού αν θυμάμαι καλά. Το είπε μία, το είπε δύο, με ζόρι κρατάγαμε εμείς οι Ελλαδίτες (οι καλαμαράδες που μας λένε οι Κύπριοι) τα γέλια. Το κάναμε ζήτημα μετά και στην ανάλυση της διδασκαλίας με τον καθηγητή μας. Την υπερβολή της συναδέλφισσας να λέει μωρά παιδιά του δημοτικού.

Δεν παραξενεύτηκε. Μας εξήγησε μόνο ότι έτσι συνηθίζουν στην Κύπρο, λένε μωρά τα παιδιά ακόμη και της σχολικής ηλικίας! Κι αφού τελειώσουν και το δημοτικό ανεβαίνουν σκαλοπάτι και τότε γίνονται μιτσιά!

Έλεος!!!

Όλα βέβαια ξεκινούν και τελειώνουν σε μια γλώσσα στα ήθη και στα έθιμα και στα κοινωνικά δεδομένα του πληθυσμού που την ομιλεί. Και μπορεί εμάς να μας έκανε να γελάμε η μωρολογία αλλά για τους Κύπριους απλά δηλώνει την απόλυτη τρυφερότητα που έχουν απέναντι στα παιδιά τους. Δεν είναι υποτιμητικό μα απείρως στοργικό και εκ μέρους της δασκάλας δήλωνε και μητρική διάθεση απέναντι στα πιτσιρίκια της τάξης της.

Αργότερα, γυρίζοντας στη Νέα Σμύρνη, μου έτυχε να προσέξω και το συνήθιο της Μάρως, της συναδέλφισσας από τη Μυτιλήνη. Που αποκαλούσε ακόμη και το σύζυγό της "μωρέλ' μ'".... δηλαδή μωράκι μου...

Κι έπειτα μου ήρθε στο νου κι εκείνη η φιλόλογος από το λύκειο που γαϊδάρες ολόκληρες εμείς στη Γ' Λυκείου κάναμε αταξίες και γελούσαμε κι εκείνη μας στόλιζε με το αρχαίο ρητό:

Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ει!

Άλλο όμως ο μωρός και άλλο τα μωρά της Κύπρου. Κι άλλο το πνεύμα που μας αντιμετώπιζε η δική μας δασκάλα κι άλλο, τελείως άλλο, το διδακτικό στίλ εκείνης της Κύπριας. Ίδια η λέξη, άλλη η σημασία. Σου λέω, δεν είναι οι ήχοι και τα γράμματα που φτιάχνουν μία λέξη αλλά το αντίκρυσμα της ψυχής μας, το είδωλο της σκέψης και του συναισθήματος.

Κι ας δούμε τώρα ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα ντοπιολαλιάς της Λέσβου με μωρέλια και άλλα όμοια σε - έλι και -έλια:


Μυτιλήνη 1969, καθισμένος στου παππού του Χρήστου το ξυλουργείο.

Τι έχεις γλύκα κι είν' το μουτρέλ' σ' σ'νεφιασμένο;
Τίποτα...
Έλα αρνέλ' μ' σε μένα θα το πεις, τι έχεις μωρ' μ';
Τίποτα μωρέ παππού Χρήστο, άσε με.
Έλα και σου έχω εκείν' την σοκολάτα με τα αμύγδαλα που σ' αρέσ' μωρέλ' μ'.
Να δεν μ' αγαπάν, παππού.
Ποιοί αρνέλ' μ';
Όλοι.
Έλα μωρό μ' κάτσε να σου ζωγραφίσω μια ιστορία.

Ένα μολύβι κι ένα κομμάτι ξύλο έγιναν χαρτί, χρώματα, εικόνες.

Αυτό είν' τ' αρνέλ' μ', λέει ο παππούς και κάνει ένα μεγάλο 1 πάνω στο ξύλο. Τ' αρνέλ' μ' όμως δεν είναι μόνο στο ντουνιά. Έχει και μιά μαμά και τσουπ βάζει ένα μεγάλο μηδενικό δίπλα στον άσσο. Έχει και μπαμπά και δόστου άλλο ένα μηδενικό. Έχει και δυό παππούδες και δυό γιαγιάδες, άλλα τέσσερα μηδενικά ήρθαν να κολλήσουν στα προηγούμενα. Το μωρ΄μ΄όμως έχει και βάσανα, έχει την δασκάλα, το παράπονο πως δεν τ' αγαπάν, τα αγγλικά, δεν τ' αφήνουν να παίξει. Πόσα μηδενικά αρνέλ' μ' να βάλω για τα βάσανα;

Βάλε, χμ, βάλε άλλα 6 μηδενικά παππού.

Αχ, αρνέλ' μ' αν τα ' χαμε σε παράδες θα ήμασταν λιφτάδις τώρα. Δες το νούμερο αρνέλ' μ'. 1000000000000. Μπορείς να το διαβάσεις;

Πολλά είναι παππού, πάρα πολλά.

Χαχαχα!!! Τ' αρνέλ' μ' λοιπόν που στεναχουριέται, μπαμ, φεύγει το παίρνει ο Θεός στην αγκαλιά του. Του λείπουν οι αγγέλ' και θέλει κι εσένα μωρ' μ.

Και με ένα μεγάλο και παχύ Χ σβήνει τον άσσο.

Τι έμεινε τώρα Παυλέλ΄ μ';

Τίποτα παππού, μηδενικά.

Είδες μωρελ' μ' που δεν πρέπει να μου στεναχωριέσαι; Άμα μου πάθεις κάτι εσύ, μηδενικά θα μείνουν στον κόσμο. Γι αυτό αρνέλ' μ' γέλα, κι ούλος ο ντουνιάς θα φωτίζεται μαζί σου.

http://paolofuego.blogspot.gr/2009/01/blog-post.html

Μωρέλια, αρνέλια και μουτρέλια... Όλα τους δηλωτικά της στοργής και της αγάπης και του νοιαξίματος ενός παππού και που όπως αποκαλύπτει ο συγγραφές στη συνέχεια δεν ήταν καν ο κανονικός παππούς του. Απλά ένας τρυφερός άνθρωπος που σκόρπιζε τριγύρω του αγάπη. Κι αυτή η αγάπη είναι που θρέφει και μεγαλώνει τα παιδιά. Πιότερο και από το γάλα και φαγί και τον αέρα που αναπνέουν. Κι όλους τους άλλους, και τους μεγάλους δηλαδή, η αγάπη είναι που μας κρατά γερούς.

Ευτυχώς, σκέφτομαι, που κρατηθήκαμε και δε γελάσαμε οι μωροί (παρθένες και παρθένοι) με κείνη την Κύπρια δασκάλα. Τι ανοσιούργημα θα είχαμε κάνει. Εμείς που στα σχολειά μας έχουμε τόσο εθιστεί στην αδιαφορία και στο πέρα βρέχει και σταθήκαμε ανίκανοι μόνοι μας να αναγνώσουμε πίσω από τα λόγια της την αλήθεια της αγάπης της. Ευτυχώς λέω, γιατί θα με στοίχειωνε για μια ακόμη φορά εκείνο το γελά ο μωρός εκείνης της ψυχρής και άχαρης καθηγήτριας.

Κι όχι τίποτε άλλο 'ρε συ, μα θα ήταν και η μόνη φορά που θα είχε και δίκιο!
ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Κυρ Ιουν 03, 2012 11:21 pm

Η θεία μου τζαι η μάμα μου ετοιμάζαν κούννες, τζαι τσίπς τζαι ντρινκς.

Κρατώ ετούτο από το κυπραίικο κείμενο για τη Γιουροβίζιον, μικρό μεν αλλά πολύ χαρακτηριστικό του τρόπου που μιλάνε σήμερα οι Κύπριοι. Δεκατρείς λέξεις και μέσα σ' αυτές συνυπάρχουν μαζί με την κοινή νεοελληνική τόσο οι ιδιωματικές λέξεις της Κύπρου όσο και αγγλικές. Όλα μιξ, τουρλού, αχταρμάς. Και για να μιλήσουμε ελληνικά, ένα συνονθύλευμα απίστευτο που εξηγείται μόνο από το ιστορικό παρελθόν που διαμόρφωσε στην Κύπρο τη γλώσσα των ανθρώπων της και συνεχίζει βεβαίως να τη διαμορφώνει αφού οι γλώσσες είναι ζωντανοί οργανισμοί και συνεχώς αλλάζουν.

Ας εξηγήσω όμως τι σημαίνει το παραπάνω απόσπασμα:

Η θεία μου και η μαμά μου ετοίμαζαν ξηρούς καρπούς, πατατάκια και ποτά.

Και θα σταθώ ξεχωριστά στις κούννες. Οι κούννες είναι η ψίχα των ξηρών καρπών αλλά και των οσπρίων. Έχουμε λοιπόν κούννες αμυγδάλου, καρυδιού, φιστικιού αλλά και κούννες κουκιών. Την ετυμολογία της λέξης την αγνοώ και ιδέα δεν έχω πώς και γιατί τις λένε κούννες. Ας παραθέσω όμως ένα ακόμη απόσπασμα που περιέχει κούννες και ταυτόχρονα μια εύκολη συνταγή για κυπραίικα λουκούμια, τους περίφημους σουτζιούκους:

ΣΟΥΤΖΙΟΥΚΟΣ

Για την παρασκευή του σουτζιούκου χρησιμοποιούμε καρύδια ή αμύγδαλα και παλουζέ. Τα καρύδια ή αμύγδαλα σπάζονται και παίρνουμε τις κούνες τους (ψίχα). Οι κούνες των καρυδιών σπάζονται σε τέσσερα κομμάτια. Στη συνέχεια οι κούνες βρέχονται σε νερό για μερικά λεπτά μέχρι να μαλακώσουν. Ακολούθως με τη βοήθεια χοντρού βελονιού τις περνούμε σε χοντρή κλωστή (νήμα) μέχρι να σχηματιστεί μια σειρά δυο περίπου μέτρων. Τελικά δένουμε γερά τις άκρες της κλωστής σε «κατσούνι».

Το «κατσούνι» έχει σχήμα ανάποδου Υ και στο άνω μέρος γάντζο σε σχήμα ανάποδου V για να κρεμάζεται. Τα κατσούνια τα βρίσκουμε σε κλαδιά λατζιάς ή τρεμιθιάς όταν κοπούν κατάλληλα. Σήμερα υπάρχουν και μεταλλικά έτοιμα «κατσούνια».

Αφού ετοιμαστεί ο παλουζές χαμηλώνουμε τη φωτιά και βουτούμε τις κλωστές με τις κούνες σ’αυτόν. Ανασύρουμε τις κλωστές και κρεμάζουμε τα κατσούνια σε καλά αεριζόμενο χώρο. Η πρώτη στρώση του σουτζιούκου μας έγινε! Αφού περάσουν 4-5 ώρες επαναλαμβάνουμε το ίδιο. Έτσι έγινε η δεύτερη στρώση του σουτζούκου μας. Επαναλαμβάνουμε το ίδιο για άλλες 2-3 φορές. Στη συνέχεια αφήνουμε το σουτζιούκο σε καλά αεριζόμενο σκιερό μέρος για δυο-τρεις μέρες. Τελικά τεμαχίζουμε τον σουτζιούκο και τον τυλίγουμε με άσπρο χαρτί σε μικρά δέματα και τον φυλάγουμε στην κατάψυξη. Εκεί διατηρείται για έξι περίπου μήνες.

Για να έχουμε καλής ποιότητας σουζιούκο πρέπει να προσέξουμε κάποια πράγματα: Τα καρύδια πρέπει να είναι φρέσκα. Περσινά καρύδια είναι συνήθως αλλοιωμένα (ταγκά) και περιέχουν επικίνδυνες αφλατοξίνες. Περσινά αμύγδαλα .που φυλάσσονταν σε σκιερό και ξηρό μέρος μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

Ο σουτζιούκος είναι σπουδαίο ορεκτικό και σερβίρεται με ζιβανία πριν το γεύμα. Είναι επίσης πολύ καλό κεραστικό με ζιβανία ή και με άλλους ξηρούς καρπούς. Είναι πολύ θερμαντικός γι’ αυτό τον προτιμούμε τον χειμώνα.

Ανδρέας Χρυσάνθου 13/10/2011

- Παλουζές

http://www.soliacy.com

Να σημειώσω εδώ πως φεύγοντας από την Κύπρο φρόντισα να πάρω μαζί μου μια δική τους μαγειρική, έναν "τσελεμεντέ" δηλαδή κυπριακό. Νόμιζα έτσι πως θα καταφέρω και στην Αθήνα να δοκιμάζω πού και πού τα πεντανόστιμα εδέσματα της κυπριακής κουζίνας. Αμ δε...

Το πρόβλημα που ανακάλυψα όταν προσπάθησα να βάλω σε εφαρμογή τις συνταγές είχε δύο όψεις. Η μία αφορούσε την αδυναμία να εντοπίσω στην ελληνική αγορά αρκετά από τα υλικά που ανέφερε το βιβλίο. Η άλλη ήταν καθαρά θέμα γλώσσας. Υπήρχαν χίλια δυο και υλικά και όροι που δεν έβγαζα άκρη τι εννοούσαν. Και μπορεί να ήξερα τις κούννες και πολλά άλλα μα ήταν άλλα τόσα και περισσότερα που αγνοούσα. Οπότε έμεινε στην άκρη η μαγειρική κι όταν με έπιανε ο μεγάλος πόνος έτρεχα σε κάποια κυπραίικη ταβέρνα της Αθήνας και έβγαζα το άχτι μου. Με ταβά και οφτόν, σεφταλιές και πατάτες αντιναχτές και κούπες και κουπέπια! Να γλείφεις τα δάχτυλά σου!

Εδώ βέβαια, στην Ηγουμενίτσα, ούτε αυτή τη δυνατότητα δεν έχω. Ούτε καν για λίγο χαλουμάκι!!!

Στην Κύπρο που λες εγώ βρέθηκα για σπουδές. Εκείνα τα χρόνια ίσχυε ένας νόμος για ανταλλαγή δασκάλων ανάμεσα στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Έρχονταν στη δική μας μετεκπαίδευση δέκα Κύπριοι δάσκαλοι να φοιτήσουν και αντίστοιχα η κυπριακή κυβέρνηση έδινε υποτροφία σε δέκα Ελλαδίτες δασκάλους να επιμορφωθούν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου. Έτσι έγινε και βρέθηκα να συγκατοικώ με τη Βίκη, γνωστή και φίλη από το Μαράσλειο, σε μια μονοκατοικία στην Αγλαντζιά της Λευκωσίας. Να μαγειρέψουμε δεν το είχαμε ούτε η μια ούτε η άλλη. Έτσι κι αλλιώς τα μεσημέρια τρώγαμε με ειδική άδεια στη Λέσχη αξιωματικών ή της Κύπρου ή και της ΕΛΔΥΚ (Ελληνική Δύναμη Κύπρου). Το πρόβλημα ήταν το βράδυ. Και ή παραγγέλναμε κανένα σουβλάκι κυπραίικο (με ένα και μόνο χόρταινες του σκασμού) ή βάζαμε λίγο χαλουμάκι σε αλουμινόφυλλο να ψηθεί πάνω στη σόμπα πετρελαίου.

Τι είναι το χαλούμι; Τυρί! Κάτι σαν το δικό μας τυρί που είναι ειδικό για σαγανάκι. Μοιάζει λίγο με φέτα αλλά η υφή του θυμίζει λίγο λάστιχο. Η νοστιμιά του; Απίστευτη! Μου τρέχουν τα σάλια και μόνο που το θυμάμαι. Αγόρασα και σε σούπερ μάρκετ της Αθήνας κάποτε ένα πακετάκι που έγραφε "χαλούμι", μα ουδεμία σχέση με το αυθεντικό που αγοράζεις στην Κύπρο.

Και ίδια την πάτησα και με τις σεφταλιές. Κι αυτές τις βρίσκεις σε μεγάλα σούπερ μάρκετ της Αθήνας ή και σε καλά χασάπικα (οι σεφταλιές είναι σαν τα δικά μας τα μπιφτέκια). Μα καμία σχέση με τις κανονικές σεφταλιές που τρώγαμε στην Κύπρο... Και που είναι μπουκιά και συχώριο αλλά εντελώς απαγορευμένες σε όποιος έχει πρόβλημα με τα λίπη αφού το συγκεκριμένο μπιφτεκάκι είναι τυλιγμένο μέσα σε "μπόλια" αρνιού για να νοστιμίζει από το λίπος της καθώς ψήνεται και λιώνει η μπόλια.

Με τόσα μεζεδάκια που ανέφερα ας εξηγήσω τι είναι και η ζιβανία. Αυτή είναι ποτό, το δικό μας τσίπουρο. Πίνουν μπόλικη ζιβανία στην Κύπρο όπως πίνουν και κρασί και ειδικά ένα κρασί κόκκινο και γλυκό που λέγεται κουμανταρία.

Το άλλο το χούι τους είναι πως σαν πας σε ταβέρνα στην Κύπρο δεν παραγγέλνεις παρά μόνο τι θα πιεις. Τα άλλα, τα μεζεδάκια, τα σερβίρει το κατάστημα ανάλογα με το τι ετοιμάζει η κουζίνα. Και έρχονται το ένα πίσω από το άλλο τα πιάτα. Από την ώρα που κάθεσαι στο τραπέζι μέχρι να φύγεις η κουζίνα στέλνει διαρκώς μεζέδες που τα γκαρσόνια μοιράζουν σε όλα τα τραπέζια ανάλογα με τα άτομα που κάθονται. Πχ αν είναι δύο άτομα θα έρθει το πιατάκι με δυο κεφτέδες, μετά δυο τυροπιτάκια, δυο κροκέτες κλπ.

Κι άκου τώρα τι έπαθα μια φορά που ήρθε ένας φίλος Κύπριος στην Αθήνα και ήθελα να τον βγάλω έξω να τον τραπεζώσω και να τον περιποιηθώ όπως έκανε κι εκείνος με τη γυναίκα του όσο καιρό ήμουν στη δική τους πατρίδα. Πάμε σε μια ταβέρνα και έρχεται ο κατάλογος να παραγγείλουμε. Κόκαλο ο Κύπριος. Δεν ήξερε τι να παραγγείλει. Προσπάθησα να του εξηγήσω πως εμείς εδώ έχουμε άλλο σύστημα αλλά δεν του άρεσε καθόλου η ιδέα πως δε θα δοκιμάζαμε από όλα όσα είχε η κουζίνα! Την επόμενη φορά που βγήκαμε για φαγητό τουλάχιστον φρόντισα να τον πάω σε ένα μεζεδοπωλείο και να χαρεί ένα τραπέζι γεμάτο πιατάκια με διάφορα μεζεδάκια όπως εκείνοι συνηθίζουν στην Κύπρο. Μπορεί να μη φάγαμε και πάλι όλα όσα είχε η κουζίνα και να μην πηγαινοερχόταν το γκαρσόνι κουβαλώντας διαρκώς και νέους φρεσκοψημένους μεζέδες αλλά τουλάχιστον δεν έμεινε με το παράπονο του ενός κυρίως πιάτου, μια σαλάτα και άντε και κάτι ακόμη ορεκτικό που συνηθίζουμε εμείς.

Το περίεργο επίσης είναι πως στην Κύπρο μπορεί να ξεχειλίζει πιάτα το τραπέζι αλλά στο τέλος πληρώνεις πολύ λιγότερα από όσα θα πληρώσεις σε ελληνική ταβέρνα. Είναι πιο οικονομικό το σύστημα το δικό τους, να σερβίρει η κουζίνα στους πελάτες ό,τι ετοιμάζει και όχι ο κάθε πελάτης να παραγγέλνει τα δικά του. Κι έτσι καταφέρνουν και κρατάνε και πιο χαμηλές τιμές. Επιπλέον η ποικιλία σε χορταίνει περισσότερο αν και το ιδιαίτερο γνώρισμα της κυπριακής κουζίνας είναι πως τρως και λες έσκασα και λίγο αργότερα νιώθεις ανάλαφρος και ίσως και πεινασμένος. Είναι μεν πολύ νόστιμα τα φαγητά τους αλλά και πολύ ελαφριά, δεν προκαλούν δυσπεψία όπως δυστυχώς τα περισσότερα δικά μας.

Ακόμη και οι σεφταλιές τους. Οι τυλιγμένες με μπόλιες αρνιού. Γιατί είναι και ο τρόπος μαγειρέματος, δεν αφήνουν το φαγητό να κολυμπάει μέσα στο λίπος. Πχ τις σεφταλιές τις κάνουν σε σχάρα και το περιττό λίπος στραγγίζει, δεν καταλήγει στο στομάχι σου να τινάξει τη χοληστερίνη στα ύψη. Και το σαγανάκι τους με χαλούμι, ψητό γίνεται κι αυτό κι όχι στο τηγάνι να τσιτσιρίζει στο λάδι...

ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Κυρ Ιουν 03, 2012 11:45 pm

Με τόση κουβέντα για την κυπριακή κουζίνα σίγουρα έχει ανοίξει η όρεξή σας. Σας δίνω λοιπόν το ακόλουθο λινκ

http://www.moa.gov.cy/

με όλα τα παραδοσιακά εδέσματα της Κύπρου (αλμυρά και γλυκά) κι ελπίζω εσείς να σταθείτε πιο τυχεροί από μένα στην παρασκευή τους...

Τουλάχιστον πάντως μπορείτε να πάρετε μια "γεύση" για το τι φαγητά τρώνε οι Κύπριοι.

Το πολύ καλό με το συγκεκριμένο διαδικτυακό "τσελεμεντέ" είναι πως γλωσσικά δε θα σας βασανίσει. Είναι γραμμένος σε κοινή νεοελληνική και τα υλικά (τα περισσότερα) που έχουν κυπριακή ονομασία τα εξηγεί σε παρένθεση και με το όνομα που τα ξέρουμε οι Ελλαδίτες.

πχ λασμαρί ξερό (δεντρολίβανο), καράολοι (σαλιγκάρια) κλπ

Δυστυχώς σε κάποια σημεία αυτό δεν ισχύει πχ τα αγρέλια και τα στρουθκιά μένουν χωρίς ερμηνεία και έτσι θα νιώσετε και το δικό μου πρόβλημα με εκείνη τη μαγειρική που κουβάλησα από την Κύπρο και που δεν έδινε καμία μα καμία ερμηνεία αφού ήταν γραμμένη για Κύπριες νοικοκυρές...

ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Δευ Ιουν 04, 2012 12:54 am

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  %25CF%2587%25CE%25B1%25CE%25BB%25CE%25BF%25CF%258D%25CE%25BC%25CE%25B9

Χαλούμι

Το χαλούμι είναι ένα προϊόν που διαμέσου των αιώνων κατέχει ξεχωριστή θέση στο διαιτολόγιο των Κυπρίων. Η παρασκευή χαλουμιού συνεχίζει να γίνεται ακόμη και σήμερα με τον παραδοσιακό τρόπο.

Οι Κύπριοι, ενήλικες και παιδιά, τόσο στα χωριά όσο και στις πόλεις, χρησιμοποιούν το χαλούμι καθημερινά και το αξιοποιούν με πολλούς τρόπους στην διατροφή τους.

Το χαλούμι σερβίρεται είτε ως φρέσκο, είτε ως ώριμο. Τους θερμούς καλοκαιρινούς μήνες οι Κύπριοι καταναλώνουν το ώριμο κυρίως χαλούμι με κρύο καρπούζι, το οποίο αποτελεί ένα πλήρες και συνάμα ελαφρύ μεσημεριανό ή βραδινό γεύμα.

Τους χειμερινούς μήνες, το χαλούμι συνοδεύει ένα άλλο παραδοσιακό πιάτο, τη σούπα τραχανά. Ο τραχανάς συνεχίζει να αποτελεί τη παραδοσιακή σούπα του χειμώνα, της οποίας το χαλούμι είναι απαραίτητο συστατικό που σερβίρεται προς το τέλος της ετοιμασίας της σούπας ή κατά το σερβίρισμα της.

Επίσης, το χαλούμι όταν σερβίρεται με μέλι και καρυδόψιχα αποτελεί ένα εύγευστο επιδόρπιο. Τέλος, αρκετά παραδοσιακά παρασκευάσματα, όπως οι χαλουμόπιττες και τα πουρέκια του χαλουμιού φτιάχνονται με την προσθήκη σε ζύμη ώριμου ή φρέσκου χαλουμιού.

Το χαλούμι επίσης καταναλώνεται τηγανισμένο, ψημένο στο φούρνο ή σε φέτες στη σχάρα, όπου το εσωτερικό τους μαλακώνει ενώ στο εξωτερικό δημιουργείται μια ξεροψημένη και συνάμα εύγευστη κρούστα. Η δυνατότητα σερβιρίσματος ψημένου χαλουμιού οφείλεται στην ιδιότητα του να μη λιώνει σε ψηλές θερμοκρασίες (κάτι που οφείλεται στη διαδικασία παραγωγής του), η οποία το κάνει να ξεχωρίζει από τα άλλα τυριά.

(Περιοδικό Αγρότης (ΥΓΦΠΠ) 2008)

http://foodmuseum.cs.ucy.ac.cy/

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  %25CF%2587%25CE%25B1%25CE%25BB%25CE%25BF%25CF%258D%25CE%25BC%25CE%25B9%25202

Ο παραδοσιακός χαρακτήρας του χαλουμιού διαφαίνεται μέσα από τη σηματική θέση που κατείχε στη ζωή των κατοίκων από τα παλιά χρόνια, καθώς και η μεταφορά των γνώσεων και της εμπειρογνωμοσύνης των παραγωγών από οικογένεια σε οικογένεια και από γενιά σε γενιά. Με βάση ιστορικές αναφορές, η παραγωγή του χαλουμιού στην Κύπρο είναι γνωστή εδώ και αρκετούς αιώνες. Κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας, το 1554 ο Florio Bustron κάνει αναφορά στα πρόβατα και τις αίγες της Κύπρου και για το τυρί αυτό, το οποίο στην ενετική γλώσσα λεγόταν calumi. Αναφέρει μάλιστα ότι παρασκευαζόταν τον Μάρτιο, περίοδος που υπάρχει υψηλή παραγωγή ποιοτικού ολόπαχου γάλακτος.

Παλαιότερα η παρασκευή χαλουμιού στα αγροτικά σπίτια είχε ιδιαίτερη σημασία για τους κατοίκους, αφού, εκτός από την κάλυψη των αναγκών διατροφής, αποτελούσε πρακτική κοινωνικής αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας ανάμεσα στις οικογένειες, καθώς και ευκαιρία συναναστροφής και κοινωνικοποίησης μεταξύ τους, ιδιαίτερα ανάμεσα στις γυναίκες που το παρασκεύαζαν. Λόγω των μικρών ποσοτήτων γάλακτος που παρήγε η κάθε οικογένεια από τα ζώα της, οι γειτόνισσες του χωριού δημιουργούσαν μικρούς συναιτερισμούς για την αξιοποίηση του γάλακτος τους. Με τον τρόπο αυτό μέσα σε διάστημα λίγων εβδομάδων, όλη η γειτονιά είχε τα χαλούμια της έτοιμα για κατανάλωση. Η αρχηγός και συντονίστρια του συναιτερισμού ονομαζόταν "γαλαταρκά" και ήταν συνύθως η γυναίκα με τα περισσότερα ζώα. Αυτή, πρώτη άρχιζε το πήξιμο του γάλακτος για την παρασκευή του χαλουμιού.

Παράλληλα με την οικιακή παραγωγή, σταδιακά δημιουργήθηκαν στα χωριά μικρά τυροκομεία όπου παράγονταν χαλούμι και αναρή, καλύπτοντας έτσι τις καταναλωτικές ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Σήμερα στην ύπαιθρο λειτουργούν πολλές μικρές αναβαθμισμένες βιοτεχνίες που παράγουν χαλούμι και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, ακολουθώντας φυσικά τον παραδοσιακό τρόπο παρασκευής (Περιοδικό Αγρότης (ΥΓΦΠΠ) 2008).

http://foodmuseum.cs.ucy.ac.cy/

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  %25CF%2587%25CE%25B1%25CE%25BB%25CE%25BF%25CF%258D%25CE%25BC%25CE%25B9%25203

Χαλούμι με καρπούζι:

ένας απίστευτα γευστικός συνδυασμός!
ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Δευ Ιουν 04, 2012 1:25 am


Κι αν το χαλούμι είναι παράδοση για την Κύπρο δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι γενικότερα η παράδοση παίζει ιδιαίτερο ρόλο για τους Κύπριους. Εδώ βλέπουμε τη διάσημη Κύπρια τραγουδίστρια, την Άννα Βίσση, να τραγουδάει με ιδιαίτερα θέρμη τα παραδοσιακά τραγούδια της πατρίδας της και ντυμένη ανάλογα με παραδοσιακή στολή.

Η εμμονή των Κυπρίων στην παράδοση εξηγεί και ερμηνεύει και την εμμονή τους να μιλούν την ντοπιολαλιά τους με την ιδιαίτερη προφορά της ακόμη και αν είναι καθηγητές πανεπιστημίου. Είναι τιμή τους και καμάρι τους να μιλούν τη γλώσσα τους, έτσι λένε. Μα ανεξήγητο μένει πως την ίδια ώρα ενσωματώνουν στη γλώσσα αυτή και αμέτρητες εγγλέζικες λέξεις. Πχ ο Κύπριος όταν σηκώνει το τηλέφωνο λέει πάντα "αλό". Και την εθνική οδό την αποκαλεί χάι γουέι. Κατά τα άλλα τους αρέσκει να παριστάνουν τους βαθιά προσηλωμένους στην παράδοση...

Άσε που ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα υπονομεύει σήμερα τον μέλλον της γλώσσας των Κυπρίων. Ο μεγάλος αριθμός μεικτών γάμων με γυναίκες κυρίως ξένης εθνικότητας. Και μας έλεγαν σε ένα συνέδριο της ΔΟΕ που ξαναβρέθηκα πριν λίγα χρόνια στην Κύπρο πως σε κάποια νηπιαγωγεία τους υπάρχει έντονο πρόβλημα καθώς τα περισσότερα παιδάκια δε μιλούν γρυ ελληνικά!

Εξάλλου σε όλο το μήκος και πλάτος της ζωής τους χρησιμοποιείται ευρύτατα η αγγλική σχεδόν ως επίσημη γλώσσα. Αν και πρέπει να σημειώσω εδώ πως η Κύπρος έχει και δεύτερη επίσημη γλώσσα εκτός των ελληνικών, τα τουρκικά!!! Έτσι στο νησί σήμερα υπάρχει μια απίστευτη πολυγλωσσία και είναι λογικό να εισβάλλει και στην ντοπιολαλιά αλλοιώνοντας την αυθεντική μορφή της και εναρμονίζοντάς την με τα νέα δεδομένα της ζωής των Κυπρίων...

ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Δευ Ιουν 04, 2012 12:23 pm

Αν το σκεφτείς στα κυπριακά, γίνεται να το γράψεις;

Κυριακή, 24/06/2007

Στες 21 του Σεπτέμβρη 2004, η Άννα Παναγιώτου- Tριανταφυλλοπούλου, Γλωσσολόγος στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, έκαμε μιαν ομιλία με τίτλο «H ορθή χρήση της γλώσσας στο γραπτό και προφορικό λόγο». Ανάμεσα σε άλλες ουσιώδεις παρατηρήσεις, η κυρία Παναγιώτου-Tριανταφυλλοπούλου (που παρεμπιπτόντως εν καλαμαρού) ασχολήθηκε τζαι με το κόμπλεξ που μας τρώει εμάς τους Κυπραίους με τη γλώσσα μας. Είπε λοιπόν ότι «η μητρική γλώσσα [του Κύπριου] είναι ένα τμήμα του εαυτού του που θέλει να ξεχαστεί, ένα τμήμα που αντιστέκεται και υποσκάπτει την απρόσκοπτη ένταξή του στον ‘πολιτισμό’ και την ‘πρόοδο’». Με απλά λόγια, πιστεύκουμεν ότι αν δεν καλαμαρίζουμε είμαστε χώρκατοι.

Ειρωνικά, συμπτωματικά, όπως θέλετε πέτε το, ακριβώς τη ίδια μέρα ο διαχειριστής της διαδικτυακής κοινότητας που έγραφα το blog μου ανέβασε μιαν ανακοίνωση για όσους εγράφαν στα κυπριακά. Ανάμεσα σε άλλα ερώτησεν μας: «θα παρέδιδες ασκήσεις ή θα έγραφες μια επίσημη αναφορά για τη δουλειά σου στα κυπριακά; Μήπως θα έγραφες το ίδιο άρθρο για δημοσίευση σε μια εφημερίδα, περιοδικό ή φοιτητικό δελτίο ενημέρωσης; Η απάντηση νομίζω είναι πως όχι!».

Κάποτε υπήρχαν δυο επιλογές στο γραπτό λόγο των Κυπραίων. Η ενασχόληση με σοβαρά θέματα ήταν αδιανόητη χωρίς να καλαμαρίζουμε. Μόνον η λαογραφική λογοτεχνία ή η ποίηση (άτε τζαι καμιά σάτιρα) επέτρεπε τη χρήση γραπτών κυπριακών. Κυπριακών κονσέρβας όμως, που τζείνα που εμιλιούνταν στα χωρκά πριν τριάντα χρόνια, όι της σημερινής, καθομιλουμένης γλώσσας μας. Τα κυπριακά ήταν αποδεκτά μόνο ως καρικατούρα του παρελθόντος, τζαι έπρεπε να εν προφανές ότι ο συγγραφέας εν επίτηδες που τα χρησιμοποιά, όι επειδή εν απαίδευτος.

Τρία χρόνια μετά, γράφω άρθρο στα κυπριακά για δημοσίευση σε μια εφημερίδα. Τι σημαίνει τούτο όσον αφορά στη συλλογική παθολογία που καλλιεργείται για δεκαετίες που τες φιλολογικές κλίκκες του Υπουργείου Παιδείας τζαι άλλους βαρυσήμαντους φορείς της κοινωνίας μας; Ο Φοίβος Παναγιωτίδης, Γλωσσολόγος, σε άρθρο του τον περασμένο Απρίλη στον Πολίτη, εδιαπίστωσε εύστοχα ότι «τα κυπριακά δραπέτευσαν από τη μάντρα του φολκλόρ και της φαρσοκωμωδίας και πέρασαν σε ‘σοβαρές’ δραματικές σειρές που διαδραματίζονται στη σύγχρονη κυπριακή κοινωνία». Στα σχολεία πλέον οι παραπάνω (νέοι) δάσκαλοι εν αντιμετωπίζουν τη χρήση των Κυπριακών που τα μωρά ως λάθος, τζαι αν δεν χρησιμοποιούν οι ίδιοι την καθομιλουμένη σε μεγάλο βαθμό, τουλάχιστον εν γίνουνται γελοίοι με σπουδαιοφανή καλαμαρίσματα.

Οι νέοι σήμερα εν χρειάζουνται ψευδείς παραστάσεις για να μεν θεωρηθούν παρακαθκιανοί. Μπορούν να εν καλλιεργημένοι, απόφοιτοι μεγάλων πανεπιστημίων, με καριέρες τζαι αναγνώριση, τζαι να γράφουν στα κυπριακά χωρίς να χάνεται αυτόματα βάρος που τα γραπτά τους λόγω γλώσσας. Άμα τους μπουκκώσει ο δημοσιογράφος το μικρόφωνο για να απαντήσουν σε ακόμα ένα κλισέ τολμούν να προφέρουν τα διπλά σύμφωνα τζαι χρησιμοποιούν ιδιωματισμούς χωρίς να σταματούν να μεταφράσουν στα καλαμαρίστικα τζείνο που σκέφτουνται πριν μιλήσουν.

Τα τελευταία χρόνια γράφω ένα blog στα κυπριακά. Στην αρχήν έκαμνα το διότι ήθελα να φκάλω κάποια συμπεράσματα για τες δυνατότητες των κυπριακών στο γραπτό λόγο. Υπέθετα ότι τα κυπριακά εν προλαμβάνουν τες εξελίξεις τζαι χρειάζουνται εμπλουτισμό. Είχα λάθος. Τα κυπριακά εξελίσσουνται, τζαι εν έχουν κανένα πρόβλημα προσαρμογής με τες αλλαγές στο περιβάλλον μας. Όπως μπορώ να μιλώ με τους φίλους μου για πολιτικά, κοινωνικά, πολιτιστικά τζαι καθημερινά θέματα, μπορώ τζαι να τα γράφω, τζαι να ανταλλάσσουμε γραπτώς τες απόψεις μας διαδικτυακά. Χωρίς κολλήματα, χωρίς να χάνει αίγλην ή ουσίαν η συζήτηση.

Μπας τζαι προχωρούμε σιγά σιγά προς την αποβολή τούτης της αποστροφής που μας επιβάλλεται κοινωνικά για τη μητρική μας γλώσσα; Πάντως εν αναμφισβήτητον ότι στο διαδίκτυο (ιστοσελίδες, φόρουμ, chat rooms, email) τζαι στα μηνύματα SMS οι Κυπραίοι γράφουν κυπριακά. Μήπως έφτασεν η ώρα να σκεφτεί σοβαρά το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού να μαζέψει μιαν ομάδα ειδικών τζαι να τυποποιήσει συμβάσεις για την ορθογραφία της γλώσσας μας; Μιάλο βούκκο βάλε, μιάλο λόον μεν πεις…

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον κυριακάτικο Πολίτη στις 24 Ιουνίου 2007.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΤΟ ΦΟΡΟΥΜ ΑΠΟ http://blog.readcy.net/archives/230

Να τι πιστεύουν οι ίδιοι οι Κύπριοι σήμερα για τη "γλώσσα" τους. Έχουν πλέον ξεφύγει - λένε - από το σύνδρομο του χωριάτη που θέλει να μιμηθεί τη γλώσσα του πρωτευουσιάνου. Και υψώνει τη δική του χωριάτικη γλώσσα ως τρόπαιο αυτής της νέας κατάστασης. Είναι όμως έτσι;

Ή έτσι εξωραΐζουν άλλες μυστικές διεργασίες στα βαθύτερα στρώματα της ψυχής τους; Κάποτε για τους Κύπριους οι Ελλαδίτες ήταν οι καλαμαράδες. Δηλαδή οι μορφωμένοι, οι γραμματιζούμενοι, τα πρότυπα που ήθελαν να μιμηθούν ως αδαείς και μαθητές...

Σήμερα; Τι είναι σήμερα η Ελλάδα για την Κύπρο; Οι αυταπάτες πως η Ελλάδα θα τους βοηθήσει έστω και στο ελάχιστον έχουν καταρρεύσει. Κάποτε δεν τους βοηθούσε γιατί δεν ήθελαν τα ελλαδίτικα γκουβέρνα. Τώρα και να θέλουμε να βοηθήσουμε τους Κύπριους, δεν μπορούμε. Εδώ βουλιάζουμε εμείς, πού να βοηθήσουμε και εκείνους!

Ποιο νόημα λοιπόν έχει η ελληνική γλώσσα για τον Κύπριο; Θα έρθει το σημερινό παιδί στην Ελλάδα από την Κύπρο για μια καλύτερη ζωή; Όπως έρχονταν στο παρελθόν για να σπουδάσουν, να παντρευτούν εδώ, να κάνουν καριέρα κλπ; Όχι βέβαια!

Τι θα του χρειαστούν λοιπόν τα άψογα ελληνικά; προς τι ο κόπος;

Ο Κύπριος σήμερα από τα γεννοφάσκια του μαθαίνει εγγλέζικα. Και χαίρεται να αισθάνεται μέλος της Βρεττανικής Κοινοπολιτείας. Οδηγεί στα αριστερά του δρόμου ως Εγγλέζος, έχει και τις βάσεις των Εγγλέζων στο νησί, έχει μια τεράστια παροικία και παντοδύναμη να τον περιμένει στη μητερούλα Αγγλία.

Επιπλέον έχει και την Ευρώπη. Είναι πλέον μέλος της ΕΕ. Ούτε σε αυτό χρειάζεται πια την υποστήριξη της Ελλάδας. Ενώ η Ελλάδα οσονούπω θα χρειαστεί τη βοήθεια της Κύπρου όταν οι δυνατοί της Ευρώπης πραγματοποιήσουν τις απειλές τους για έξοδο της χώρας μας από την ευρωζώνη...

Κάποτε ήταν που οι Κύπριοι θαρρούσαν σωτηρία τους την ένωση με την Ελλάδα. Τώρα ξέρουν πως το μακριά και αλάργα είναι προτιμότερο. Και επιζητούν την αυτονομία τους σε κάθε επίπεδο, και στο γλωσσικό...

Αυτή είναι η πικρή αλήθεια και η ακόμη πικρότερη είναι πως με τέτοιους δρόμους που πήραμε το μόνο βέβαιο είναι ότι εξασθενίζει ο ελληνισμός. Σπάνε οι κοινοί δεσμοί. Γιατί δεν είναι απλά μια επιστροφή στην ντοπιολαλιά τους αλλά μια εξέλιξη της κυπριακής διαλέκτου σε κάτι καινούριο που δεν είναι αυτονόητα και ελληνικό. Οι Κύπριοι μπορεί να λένε τα διάφορα για την αγάπη τους στη γλώσσα του τόπου τους, όμως κιχ δε βγάζουν πως στην καθομιλουμένη τους περιπλεονάζουν οι εγγλέζικες λέξεις ακόμη και η μετατροπή λέξεων με βάση την αγγλική γραμματική! Πχ διαβάστε το ακόλουθο απόσπασμα που άνοιξε αυτό το θέμα:

Ανάγνωστερς! Δάκρυα συγκίνησης τρέχουν που την βούκκαν μου, αη χαβ μάστερντ οφτόν κλέφτικον!
Εκαμα λλίην έρευνα τζιαι ήβρα τον τρόπο!

Σε ποια γλώσσα είναι διατυπωμένο αυτό το "ανάγνωστερς"; Πήραν το αναγνώστες και το έκλιναν αγγλιστί, κατά το readers... κι έφτιαξαν τη νέα κυπραίικη γλώσσα, όπως ακριβώς από το άλογο και το γαϊδούρι γεννιέται το μουλάρι. Μόνο που δεν αναπαράγεται. Γιατί είναι γένος μπάσταρδο και νόθο...

Κι ας μη σχολιάσω καθόλου εκείνο το "αη χαβ μάστερντ"...

Θα μου πεις είναι άνθρωπος που ζει μακριά από την Κύπρο, ξενιτεμένος. Και θα σε βεβαιώσω πως τα ίδια κάνουν οι Κύπριοι και εντός Κύπρου. Άσε τώρα να μας ζαλίζουν με την ντοπιολαλιά τους και την αγάπη τους στην παράδοση.

Όχι πως τους αδικώ... Προσοχή! Τους Κύπριους και την Κύπρο τους λατρεύω. Και με σφάζει στην ψυχή μου η κατάσταση. Γιατί δεν ξεχνώ πόσα άλλα έχω ακούσει, δει, νιώσει εκεί κάτω. Η Κύπρος είναι το προκεχωρημένο φυλάκιο του ελληνισμού. Είναι η ομπρέλα προστασίας του. Κι αν χαθεί η Κύπρος γλωσσικά, η ζημιά θα είναι για όλους μας και όχι μόνο σε θέματα γλώσσας... Αλλιώς ποιος ο λόγος να κάθομαι εγώ από την άλλη άκρη, τη Θεσπρωτία, να ασχολούμαι με την Κύπρο και τι γλώσσα μιλούν εκεί κάτω;
ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Δευ Ιουν 04, 2012 2:31 pm

Ερώτηση προς Ελλαδίτες δασκάλους (σε όλους εκτός από εκείνους που είχαμε την τύχη να επιμορφωθούμε στην Κύπρο): Ποιον Κύπριο λογοτέχνη γνωρίζετε; Ποιου Κύπριου ποιητή έχετε υπόψη τα ποιήματά του ή και έχετε διδάξει στους μαθητές σας;

Άσε. Δε θέλω να ξέρω την απάντηση. Γιατί ξέρω τη δική μου άγνοια πριν φτάσω στην Κύπρο και γνωρίσω από κοντά όλα εκείνα που αγνοούσα για τριάντα και πλέον χρόνια.

Θα σας παραθέσω όμως ευθύς αμέσως ένα σπουδαίο ποίημα ενός εθνικού ποιητή της Κύπρου, του Δημήτρη Λιπέρτη. Είναι το πρώτο που άκουσα και μάλιστα πριν πάω στην Κύπρο, σε μια γιορτή στο Μαράσλειο Διδασκαλείο και με αφορμή μια εθνική γιορτή των Κυπρίων, την 1η του Απρίλη. Αλήθεια, αυτή τουλάχιστον τη γιορτή τους την γνωρίζουμε;

Καρτερούμεν μέραν νύχταν

Καρτερούμεν μέραν νύχταν, να φυήσει ένας αέρας
σ' τούντον τόπον πόν' καμένος τζι εν θωρεί ποττέ δροσιάν,
για να φέξει καρτερούμεν το φως τζείνης της μέρας,
πον' να φέρει στον καθέναν τζαι δροσιάν τζαι ποσπασιάν.
Την Μανούλλαν μας για πάντα μιτσιοί μιάλοι καρτερούμεν
για να μας σφιχταγγαλιάσει τζαι να νεκραναστηθούμεν.

Η ζωή μας εν για τζείνην τζαι ζωή μας τζείνη ένι
τζαι πως τρώμεν δίχα τζείνης τζι είμαστιν βασταεροί
εν γιατί με τ' όνομάν της είμαστιν ποσκολισμένοι
πον' το βκάλλουν που τον νουν μας μήτε χρόνια με τζαιροί
ξυπνητοί τζαι τζοιμισμένοι εν για τζείνην η καρτκιά μας
που διπλοφακκά για να ρτει τζαι να μείνει δα κοντά μας.

Τα λαμπρά μας ούλλον τζι άφτουν τζι οι καμοί μας εν σιούσιν,
εν' συμπούρκισμαν φουρτούνας των τζυμάτων του γιαλού
ετσ' οι λας εν' που παθθαίνουν όντας ξένοι τζυβερνούνσιν
έχουν μέσα τους φουρτούναν τζι αν τους έχουν προς καλού
τζι όσον τούτοι τζι αν καρδκιούνται που την Μάναν χωρισένοι
η αγάπη τους περίτου γίνεται δρακοντεμένη.

Πκοιος αντίκοψεν ποττέ του, τον αέρα για το τζύμμαν
τζι έκαμεν το για να αλλάξει φυσικόν τζαι να σταθεί;
Ομπροστά στον Πλάστην ούλλοι εν είμαστιν παρά φτύμμαν,
εν' αβόλετον ο νόμος ο δικός Του να χαθεί
τζαι για τούτον μιτσιοί μιάλοι για την Μάναν λαχταρούσιν
εν' η γέννα, εν' το γάλαν, εν' τα χνώτα που τραβούσιν.

Είντα γάλαν ήταν τότες τζείντο γάλαν που βυζάσαν
ας αμπλέψουν να το δούσιν, είμαστιν ούλλοι εμείς.
Αν περνούσιν μαύρα χρόνια σγοιαν τζαι τζείνα που περάσαν
'Πο μας ένας έντζε βκαίνει που την στράταν της τιμής
Μητ' επλάστρηκεν ποττέ του, τζι αν πλαστεί τζι ανοίξει στόμαν
νεκρόν εν να τον ξεράσει τζαι του τάφου του το χώμαν.

Θέλεις να σου εξηγήσω τι λένε αυτοί οι στίχοι; Για ρώτα με πρώτα αν βαστώ να "μεταφράσω" τον πόνο και την πίκρα και τον βαθύ τον αναστεναγμό τους... Προς το παρόν άκου το μελοποιημένο και έχουμε καιρό για μεταφράσεις:


Ο παιάνας της Κύπρου. Έτσι τον αποκαλούν...

Και σε ρωτώ, αυτόν τον παιάνα, που τον τραγούδησε ο Νταλάρας εδώ και πολλά χρόνια, άρα είναι γνωστός στον Ελλαδικό χώρο, τον βάλαμε ποτέ να τον ακούσουν τα παιδιά του σχολείου μας;

Τι ψάχνουμε μετά και τι ζητάμε αν οι Κύπριοι μας βλέπουν έτσι ή αλλιώς και αν θέλουν την Ένωση με την Ελλάδα;

Αρκετά έκλαψαν και φώναξαν οι Κύπριοι. Ώσπου κουράστηκαν. Κι ας λέει άλλα ο ποιητής. Κάποτε η απογοήτευση ξεχειλίζει και οι άνθρωποι σταματούν να ζητούν τα αυτονόητα. Κι αλλάζουν δρόμο και ξεχνούν όσα πολύ τους πλήγωσαν. Αυτά λέει σε μένα αυτό το τραγούδι. Που το ακούω και δεν καταφέρνω να συγκρατήσω τα δάκρυά μου...
ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Δευ Ιουν 04, 2012 2:36 pm

Καρτερούμεν μέραν νύχταν, να φυήσει ένας αέρας
σ' τούντον τόπον πόν' καμένος τζι εν θωρεί ποττέ δροσιάν,
για να φέξει καρτερούμεν το φως τζείνης της μέρας,
πον' να φέρει στον καθέναν τζαι δροσιάν τζαι ποσπασιάν.
Την Μανούλλαν μας για πάντα μιτσιοί μιάλοι καρτερούμεν
για να μας σφιχταγγαλιάσει τζαι να νεκραναστηθούμεν.


Νύχτα και μέρα περιμένουμε να φυσήξει ένας αέρας
σ' αυτόν τον τόπο τον κατακαμένο που ποτέ δροσιά δε γνώρισε.
Να ξημερώσει περιμένουμε το φως εκείνης της μέρας
που θα φέρει στον καθένα μας αγαλλίαση και ξεκούραση.
Την Μανούλα μας πάντα περιμένουμε
για να μας σφιγκαλιάσει και να νεκραναστηθούμε...

Να μωρέ τι λέει το τραγούδι. Και άντε κάτω στην Κύπρο τώρα που το έμαθες να τους κάμεις παρατήρηση που πλέον τίποτε δεν καρτερούν από μας... Τίποτε και από την άσπλαχνη "μανούλα" που τους άφησε αβοήθητους στα βάσανά τους και μία και δύο και αμέτρητες φορές... Μέχρι που τους καταδίκασε και στην τούρκικη εισβολή με τα δικά της λάθη...

ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Δευ Ιουν 04, 2012 3:03 pm


Αφιερωμα στην Κυπρο στο Ηρωδειο, 1994
"20 Χρονια μετα"

Μουσικη: Μαριος Τοκας
Στιχοι: Νεσιε Γιασιν


Λένε πως ο άνθρωπος πρέπει την πατρίδα ν' αγαπά
λένε πως ο άνθρωπος πρέπει την πατρίδα ν' αγαπά
έτσι λέει κι ο πατέρας μου συχνά
έτσι λέει κι ο πατέρας μου συχνά

Η δική μου η πατρίδα έχει μοιραστεί στα δυο
η δική μου η πατρίδα έχει μοιραστεί στα δυο
ποιο από τα δυο κομμάτια πρέπει ν' αγαπώ;
ποιο από τα δυο κομμάτια πρέπει ν' αγαπώ;

Η δική τους η πατρίδα έχει μοιραστεί στα δυο. Αυτή είναι η αλήθεια των Κυπρίων και δεν αφορά το χωρισμό της Κύπρου από την Ελλάδα. Αλλά τη διχοτόμηση της ίδιας της Κύπρου.

Μέχρι το 1974 οι Ελληνοκύπριοι είχαν να σκέφτονται την ένωση με την Ελλάδα.

Έπειτα από την τραγωδία εκείνου του καλοκαιριού, οι Κύπριοι είχαν να αντιμετωπίσουν μια νέα κατάσταση, μια Κύπρο κομμένη στη μέση...


τραγουδημένο από τον ίδιο το συνθέτη... σε στίχους της Τουρκοκύπριας Νεσιέ Γιασίν...

Αν θα σου πω ότι τώρα πια οι Ελληνοκύπριοι νιώθουν αδέρφια τους τους Τουρκοκύπριους κι όχι εμάς, νομίζεις θα σου λέω ψέματα; Μακάρι να ήταν...

Φυσικά αυτό δεν ισχύει για όλους, μα ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και από τη μια μεριά της πράσινης γραμμής και από την άλλη, έτσι νιώθουν. Κι εγώ, που δεν είναι δική μου πατρίδα η Κύπρος, δεν ξέρω να σου πω αν έχουν δίκιο ή άδικο. Μόνο πως πονάω αφόρητα. Όσο πονάω όταν σκέφτομαι τη Μικρασία και τη δική μου πατρίδα, τη Βόρειο Ήπειρο. Κι όσο έκλαψα όταν βρέθηκα στον Αη-Γιάννη το Θεριστή, κάπου στην Καλαβρία, στην πάλαι ποτέ Μεγάλη Ελλάδα... σε κείνο το ταξίδι μνήμης και προσκυνήματος με την κομπανία των πολυφωνικών. Τραγουδώντας εκεί τη Δεροπολίτισσα, μωρ΄καημένη.


Από τους ίδιους ανθρώπους, τη Χαονία, η Δεροπολίτισσα, χρόνια αργότερα από την επίσκεψη στην Ιταλία, στη δική μας Σαγιάδα... Και στο χορό οι ίδιες οι Δεροπολίτισσες, του σήμερα...

Ο πόνος σου λέω είναι ο ίδιος. Για όλες αυτές τις αλησμόνητες πατρίδες είτε είναι η δική μας η ιδιαίτερη είτε όποια άλλη. Και περσότερο σήμερα που κινδυνεύει η ίδια η μητρόπολη... Και δε μας φταίει καμιά τουρκιά... το κεφάλι το ξερό μας και μόνο. Που ξεχάσαμε τον αρχαίο όρκο των Αθηναίων εφήβων. Αυτόν τουλάχιστον, δάσκαλε, τον έχεις ποτέ διαβάσει στους μαθητές σου;

Κι αφήστε με όλοι που μου μιξοκλαίτε για τα κατάντια μας. Και τι θα ψηφίσουμε στις 17 Ιούνη. Εγώ θα ψηφίσω Ελλάδα. Εσύ, τράβα να βρεις κόμμα, κομμάτι... και ολοκλήρωσε το κομμάτιασμα...
ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Δευ Ιουν 04, 2012 5:42 pm


Η Δεροπολίτισσα και πάλι. Ολόκληρη. Από τη Χαονία και πάλι. Στο Ηρώδειο. Κάτω από το Βράχο...

Τα πράγματα που λες έχουν ως εξής. Πρώτη φορά που πήγα στην Κύπρο ήταν τον καιρό που ακόμη σπούδαζα στο Μαράσλειο. Εκπρόσωπος του συλλόγου μου στο συνέδριο της ΔΟΕ - ΠΟΕΔ. Στην Αγία Νάπα.

Έλληνες δάσκαλοι από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Είχαν έρθει και από Αλβανία, δάσκαλοι Βορειοηπειρώτες. Δε θα το ξεχάσω το θέαμα όσο ζω. Εκείνα τα βασανισμένα κορμιά, εκείνο το απερίγραπτο βλέμμα. Να μας μιλούν εκεί, δίπλα στα σύνορα, μια ανάσα από την τουρκοπατημένη Αμμόχωστο, για τη δική τους σκλαβιά.

Ούτε και θα ξεχάσω την Κύπρια δασκάλα από τα Κατεχόμενα, που λιποθύμησε πάνω στο βήμα μιλώντας για τον δικό της τόπο...

Εκεί που λες, κοντά στην Αγία Νάπα, είναι ένα χωριό. Χωρκό που το λαλούσιν οι Κυπραίοι... Το λένε Σωτήρα.

Είδα την ταμπέλα στη μέρα που μας πήγαν να γνωρίσουμε την περιοχή και σταμάτησε η καρδιά μου.

Σωτήρα λένε και το δικό μου χωριουδάκι. Το χωριουδάκι που άφησαν πίσω τους οι πρόγονοί μου για να έρθουν στον τόπο που σήμερα κατοικούμε. Πόσα χρόνια πριν; Δεν ξέρουμε με ακρίβεια. Ξέρουμε μόνο πως το χωριό μας βρισκόταν πίσω από τη Μουργκάνα, εκεί που πλέον οι δυνατοί της Γης όρισαν να βρίσκεται η Αλβανία.

Κι έδωσε η καλή μας η μοίρα και το επισκεφτήκαμε μια φορά. Τη Σωτήρα της Βορείου Ηπείρου. Που την ακούγαμε από τους παππούδες και δεν την ξέραμε. Περάσαμε την Κακαβιά, παρέα πάντα με το πολυφωνικό καραβάνι, και λίγα χιλιόμετρα μετά βρεθήκαμε στη Σωτήρα. Τεράστια πλατάνια και ένα γάργαρο ποταμάκι. Να τι θυμάμαι από τη μακρινή μου πατρίδα. Και ένα αμπέλι που οι ντόπιοι ακόμη ονομάζουν με το παλιό όνομα της οικογένειας, το αμπέλι των Μακάτων...

Με καταλαβαίνεις γιατί όταν είδα στην άλλη άκρη του ελληνισμού μια ακόμη Σωτήρα με έπιασαν τα κλάματα; Γιατί σταμάτησε η καρδιά μου; Γιατί για μένα δεν υπάρχουν σύνορα και η Ελλάδα δεν τελειώνει εκεί που θέλουν οι μεγάλοι της Γης;

Και γιατί δεν αντέχω να ακούω τους πολιτικάντηδες να το παίζουν σωτήρες;

Γιατί εγώ είμαι από τη Σωτήρα. Και η Σωτήρα είναι έξω από τα σύνορα. Και κανείς δε νοιάζεται για εκείνη. Και γιατί μίλια μακριά υπάρχει μια άλλη Σωτήρα. Που βλέπει την Αμμόχωστο. Και πάλι κανείς δε νοιάζεται ούτε για εκείνη τη Σωτήρα. Και είναι μια μεγάλη κόκκινη γραμμή που της ενώνει. Τις δύο Σωτήρες. Εκείνη την πιο νότια και ανατολική άκρη των Ελλήνων. Με την άλλη, την βόρεια και δυτικά. Μια γραμμή που στάζει αίμα και δάκρυα. Μια γραμμή που όσο ζω θα την κρατάω ζωντανή με κάθε τρόπο. Κι ούτε σπιθαμή από αυτό που λέγεται πατρίδα δε θα εγκαταλείψω.

Και είναι μεγάλο το παράπονο που ακόμη και την αγάπη στην πατρίδα την καταντήσανε οι διάφοροι σωτήρες μας προνόμιο των χρυσών αυγών και άλλων εθνικιστικών στοιχείων. Σ' αυτό τον τόπο και σ' αυτή την εποχή πρέπει λέει να είσαι φασίστας για να αγαπάς την πατρίδα σου. Τι τρέλα και τι παράνοια. Και μου λες μετά γιατί οι Κύπριοι μας γυρίζουν την πλάτη... Κι απορείς γιατί η Ελλάδα σβήνει...

Θα μοιραστώ μια πανάκριβη γνώση μαζί σου. Για να αγαπάς πολύ κάτι πρέπει να το στερηθείς. Να νιώσεις και να πληγωθείς βαθιά από την έλλειψη και την απουσία του. Όπως στερούνται την Ελλάδα οι ξενιτεμένοι. Και όπως τη στερούνται όλοι οι Έλληνες που ζουν εκτός συνόρων.

Δεν είναι οι Κύπριοι αγαπητέ μου που δεν αγαπούν την Ελλάδα. Είναι η Ελλάδα που απαρνήθηκε τους Κύπριους. Και τους Βορειοηπειρώτες. Και τους άλλους Έλληνες της Γκρέτσια Σαλεντίνα. Η ίδια Ελλάδα που κατάφερε τη Μικρασιατική Καταστροφή. Κι αυτή που έκανε πρόσφυγες χιλιάδες αγωνιστές στα τέλη του Εμφυλίου και άλλους τους έστειλε στα ξερονήσια. Η Ελλάδα της Διαμαντοπούλου που έκλεισε τα σχολεία των Ελληνοπαίδων του εξωτερικού. Μια άλλη Ελλάδα που δεν είναι η δική μας. Εκείνη που κατάφερε να πληγώνει τον ποιητή όπου και να ταξίδευε, όπου και να βρισκόταν. Το Σεφέρη. Που καθόλου περίεργο λάτρεψε κι εκείνος βαθιά την Κύπρο...

ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Δευ Ιουν 04, 2012 5:50 pm



Το καράβι λέγεται Αγωνία...

Γ.Σεφέρη

Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει

Στο Πήλιο μέσα στις καστανιές το πουκάμισο του Κενταύρου
γλιστρούσε μέσα στα φύλλα για να τυλιχτεί στο κορμί μου
καθώς ανέβαινα την ανηφόρα κι η θάλασσα μ' ακολουθούσε
ανεβαίνοντας κι αυτή σαν τον υδράργυρο θερμομέτρου
ως που να βρούμε τα νερά του βουνού.

Στη Σαντορίνη αγγίζοντας νησιά που βουλιάζαν
ακούγοντας να παίζει ένα σουραύλι κάπου στις αλαφρόπετρες
μου κάρφωσε το χέρι στην κουπαστή
μια σαϊτα τιναγμένη ξαφνικά
από τα πέρατα μιας νιότης βασιλεμένης.
Στις Μυκήνες σήκωσα τις μεγάλες πέτρες και τους θησαυρούς των Ατρειδών
και πλάγιασα μαζί τους
στο ξενοδοχείο της "Ωραίας Ελένης του Μενελάου"
χάθηκαν μόνο την αυγή που λάλησε η Κασσάντρα
μ' έναν κόκορα κρεμασμένο στο μαύρο λαιμό της.
Στις Σπέτσες στον Πόρο και στη Μύκονο
με χτίκιασαν οι βαρκαρόλες.

Τι θέλουν όλοι αυτοί που λένε
πως βρίσκουνται στην Αθήνα ή στον Πειραιά;
Ο ένας έρχεται από Σαλαμίνα και ρωτάει τον άλλο μήπως "έρχεται εξ Ομονοίας"
"Όχι έρχομαι εκ Συντάγματος" απαντά κι είν' ευχαριστημένος
"βρήκα το Γιάννη και με κέρασε ένα παγωτό".
Στο μεταξύ η Ελλάδα ταξιδεύει
δεν ξέρουμε την πίκρα του λιμανιού σαν ταξιδεύουν όλα τα καράβια
περιγελάμε εκείνους που τη νιώθουν.
Παράξενος κόσμος που λέει πως βρίσκεται στην Αττική
και δε βρίσκεται πουθενά
αγοράζουν κουφέτα για να παντρευτούνε
κρατούν "σωσίτριχα" φωτογραφίζουνται
ο άνθρωπος που είδα σήμερα καθισμένος σ' ένα φόντο με πιτσούνια και με λουλούδια
δέχουνταν το χέρι του γέρο φωτογράφου να του στρώνει τις ρυτίδες
που είχαν αφήσει στο πρόσωπό του
όλα τα πετεινά τ' ουρανού.
Στο μεταξύ η Ελλάδα ταξιδεύει ολοένα ταξιδεύει
κι αν "ορώμεν ανθούν πέλαγος Αιγαίον νεκροίς"
είναι εκείνοι που θέλησαν να πιάσουν το μεγάλο καράβι με το κολύμπι
εκείνοι που βαρέθηκαν να περιμένουν τα καράβια που δεν μπορούν να κινήσουν
την ΕΛΣΗ τη ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ τον ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ.
Σφυρίζουν τα καράβια τώρα που βραδιάζει στον Πειραιά
σφυρίζουν ολοένα σφυρίζουν μα δεν κουνιέται κανένας αργάτης
καμμιά αλυσίδα δεν έλαμψε βρεμένη στο στερνό φως που βασιλεύει
ο καπετάνιος μένει μαρμαρωμένος μες στ' άσπρα και στα χρυσά.
Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει
παραπετάσματα βουνών αρχιπέλαγα γυμνοί γρανίτες...
το καράβι που ταξιδεύει το λένε - ΑΓΩΝΙΑ 937
ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!  Empty Απ: Πάρτε μια γεύση κυπραίικης κουζίνας και συγχρόνως και ντοπιολαλιάς της Κύπρου!

Δημοσίευση από ΜΑΡΙΟΡΗ Δευ Ιουν 04, 2012 6:10 pm


Ανοίγω το στόμα μου και λέω: Να γνωρίσετε την Κύπρο! Να αγαπήσετε την Κύπρο.

Εσείς, Έλληνες δάσκαλοι. Που κρατάτε το μέλλον της φυλής στα χέρια σας...

Γιατί το καράβι λέγεται Αγωνία. Και είναι έτοιμο να χαθεί αύτανδρο.

Όπου και να ταξιδεύεις, δάσκαλε, να σε πληγώνει αυτός ο πόνος.

Να λες μαζί με τον άλλο ποιητή του γίγαντα λαού μας:

Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω.

Ένα κομματάκι γης και η πατρίδα μας, δάσκαλε. Αν δεν καταφέρουμε σώσουμε ούτε αυτή τη γη, μην καρτεράς καμία σωτηρία, δάσκαλε...
ΜΑΡΙΟΡΗ
ΜΑΡΙΟΡΗ

Αριθμός μηνυμάτων : 5300
Εγγραφή : 13/01/2008

Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω

Επιστροφή στην κορυφή

- Παρόμοια θέματα

 
Δικαιώματα σας στην κατηγορία αυτή
Δεν μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης