Η Θεσπρωτία της ιστορίας και των μνημείων

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΡΘΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ OFISOFI

http://ofisofi.blogspot.com/2010/03/blog-post_21.html


Κυριακή, 21 Μαρτίου 2010

Πύργος Ραγίου - Αρχαία Τιτάνη: μια μοναδική εμπειρία

Η περιοχή της Θεσπρωτίας είναι γεμάτη εκπλήξεις. Άγνωστη στον πολύ κόσμο και απομονωμένη εξ αιτίας του κακού οδικού δικτύου για πολλά χρόνια .

Η Εγνατία οδός έφερε στην επιφάνεια έναν τόπο καταπληκτικής ομορφιάς και παρθένας σε αρκετά σημεία όπου δεν έχει υπάρξει τουριστική ανάπτυξη.

Υπηρετώντας φέτος στην Ηγουμενίτσα και στην περιοχή του Λαδοχωρίου είχα την περιέργεια να μάθω περισσότερα γι' αυτόν τον τόπο, επειδή μου αρέσει να γνωρίζω την ιστορία κάθε περιοχής που πηγαίνω.

Μαζί με μια συνάδελφο αναλάβαμε το πρόγραμμα "Η Ιστορία της πόλης μου" .

Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος επισκεφθήκαμε δύο περιοχές - τον Πύργο Ραγίου και την Αρχαία Τιτάνη - που εγώ τουλάχιστον μόνο ακουστά τις είχα και δεν ήξερα τι ακριβώς θα δω. Νομίζω όμως ότι και για τους μαθητές το ίδιο ίσχυε, αν και προέρχονται από την περιοχή αυτή.

Μαζί μας και η αρχαιολόγος που μας διέθεσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας, πραγματικά πολύτιμη η βοήθεια της και εξαιρετική η ξενάγησή της , τόσο που κατόρθωσε να εξάψει το ενδιαφέρον των μαθητών και να τους κάνει να συμμετέχουν ενεργά.

Ξεκινώντας από το σχολείο που βρίσκεται δίπλα στο νέο λιμάνι της Ηγουμενίτσας και αφού διασχίσαμε την πόλη της Ηγουμενίτσας οδηγηθήκαμε στον Πύργο Ραγίου ακολουθώντας το δρόμο δίπλα από τη μεγάλη παραλία του Δρέπανου- Μακρυγιαλιού.


Ο δρόμος δεν είναι και σε πολύ καλή κατάσταση και οι πολλές βροχές έχουν επιδεινώσει το πρόβλημα σε αρκετά σημεία. Η περιοχή όμως έχει μια γαλήνη - ήρεμα νερά, πουλιά διάφορα (ερωδιοί, βουτηχτάρια, γλάροι) και απέραντο γαλάζιο.

Ο αρχαιολογικός χώρος του Πύργου Ραγίου βρίσκεται στην κορυφή λόφου στη μέση του κάμπου Ραγίου -Κεστρίνης κοντά στις παλιές εκβολές του ποταμού Καλαμά.

Η ανθρώπινη δραστηριότητα στο λόφο αρχίζει από την προϊστορική εποχή(100.000- 30.000 π.Χ), διότι ο λόφος είναι φυσικό οχυρό και από εκεί μπορούσαν να ελέγχουν τη θάλασσα αλλά και την ενδοχώρα σε απόσταση μάλιστα πολλών χιλιομέτρων.


Η περιοχή ταυτίζεται με την Κερκυραϊκή Περαία (Τορώνη), αποικία που ίδρυσαν οι Κερκυραίοι και στην οποία κατέφυγαν οι εξόριστοι ολιγαρχικοί κατά τον Κερκυραϊκό εμφύλιο το 427π.Χ.

Τον 5ο αι. π.Χ. οι Κερκυραίοι έχτισαν ένα ισχυρό ισοδομικό τείχος


και το μικρό φρούριο που είχε στρατιωτικό χαρακτήρα και πιθανότα λειτουργούσε ως προπύργιο του οικισμού που υπήρχε στη χερσόνησο της Λυγιάς.

Το 19 ο αι. πάνω στο βόρειο αρχαίο πύργο κτίστηκε ένας άλλος πύργος. Τον Πύργο αυτό έχτισε στα 1850 ο Χατζή Γράβας Αγάς της Ηγουμενίτσας .

Στην κάτοψη έχει σχήμα Γ και αποτελεί εξέλιξη των ορθογώνιων κτιρίων του 17ου αι. Η αρχιτεκτονική του βασίζεται πάνω σε βυζαντινά αρχιτεκτονικά πρότυπα και αποτελεί συνέχεια των μεμονωμένων οχυρών πύργων (Kula) του Μεσαίωνα που συναντώνται και στη Βαλκανική.




Από τον Πύργο Ραγίου οδηγούμαστε στην Αρχαία Τιτάνη μέσα από τοποθεσίες κατάφυτες από ελιές , πορτοκαλιές, λεμονιές και τον Καλαμά δίπλα μας.

Η Τιτάνη ή τα Γίτανα είναι ένας από τους πολλούς τειχισμένους οικισμούς της Θεσπρωτίας και την αναφέρει ο Πολύβιος και ο Λίβιος.

Τα ερείπια του οικισμού βρίσκονται στα βορειοδυτικά της συμβολής του Καλπακιώτικου με τον Καλαμά, σε θέση γνωστή με το όνομα Γκούμανη. Η πρόσβαση είναι δύσκολη , χρειάζονται να γίνουν έργα οδοποιίας για να μπορέσει να γίνει και εύκολα επισκέψιμη η περιοχή.

Η αρχαία Τιτάνη ήταν κτισμένη στη δυτική πλαγιά του βουνού Βρυσέλα και ιδρύθηκε στα μέσα περίπου του 4ου αι. π.Χ. , υπήρξε το πολιτικό κέντρο του του Κοινού των Θεσπρωτών(ΘΕΣΠΡΩΤΑΝ) και καταστράφηκε το 167π.Χ. από τους Ρωμαίους.

Η πόλη περιβάλλεται από τα βόρεια, δυτικά και νότια από τον Καλαμά και τον Καλπακιώτικο και προστατεύεται από τείχος μήκους 2.400μ.


Επικοινωνούσε με πλοία μέσω του Καλαμά και διέθετε λιμενικές εγκαταστάσεις Είχε νεκροταφείο , έχουν βρεθεί κιβωτιόσχημοι τάφοι .


Ανεβαίνοντας το λόφο αριστερά συναντούμε την αγορά . Ήταν σκεπασμένη. Σώζονται τα ερείπια του σκευοφυλακίου, μέρους όπου φυλλάσσονταν λατρευτικά αντικείμενα καθώς επίσης το βάθρο του αγάλματος του Αγυιέα Απόλλωνα (προστάτη των δρόμων).

Κατηφορίζοντας το λόφο τα ερείπια ενός ναού βρίσκονται μπροστά μας. Από τα πολλά γυναικεία ειδώλια που βρέθηκαν συμπεραίνουν ότι ο ναός πιθανόν ανήκε σε γυναικεία θεότητα.

Παρακάτω μας περιμένει όμως μια αποκάλυψη. Δύο δωμάτια, ανδρώνες . Λένε ότι εδώ ήταν το Πρυτανείο και ότι ο Πρύτανης (κάτι σαν δήμαρχος) δεχόταν τις αντιπροσωπείες των ξένων και παρέθετε συμπόσια.

Τα δάπεδα στρωμένα με ψηφιδωτά. Στο πρώτο δωμάτιο σώζονται λίγα , πιθανόν απεικονίζοταν θέμα θαλασσινό


Στο δεύτερο δωμάτιο σώζεται σχεδόν όλο το ψηφιδωτό και μάλιστα απεικονίζεται το αστέρι των Μακεδόνων. Αυτό δείχνει και τις σχέσεις των Θεσπρωτών με τους Μακεδόνες


Στη διπλανή αίθουσα σώζονται πιθεώνες , δηλαδή μεγάλα πιθάρια τα οποία ήταν θαμμένα στο χώμα και χρησιμοποιούνταν για την συντήρηση των τροφίμων ( τα ψυγεία της εποχής).


Πιο κάτω υπάρχει κι ένας πετρόμυλος για το άλεσμα των σιτηρών. Και δίπλα ένας αποχετευτικός αγωγός.

Η μεγάλη έκπληξη όμως βρίσκεται ενώ πλησιάζουμε στην έξοδο . Μπροστά μας απλώνεται ένα θέατρο. Κτισμένο σε φυσική θέση , οι θέσεις αλλού ακολουθούν το φυσικό σχήμα και αλλού είναι φτιαγμένες από τον κατασκευαστή. Η χωρητικότητά του 4.000 ή 5.000 ατόμων. Σε πάρα πολλά καθίσματα είναι χαραγμένα διάφορα ονόματα . Το θέατρο λειτουργούσε και ως Βουλή του Κοινού των Θεσπρωτών.


Το τοπίο εκπληκτικό , πλούσια βλάστηση , χιλιάδες αγριολούλουδα(ανεμώνες, κρινάκια, άγριες ορχιδέες, μαργαρίτες) χρώματα και αρώματα.


Συγκλονιστική εμπειρία ! Αξίζει να επισκεφθείτε την περιοχή, θα σας αποζημιώσει.

Για εμάς η επόμενη στάση είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας , στο οποίο εκτίθενται όλα όσα έχουν βρεθεί στον Πύργο Ραγίου , στην Αρχαία Γιτάνη αλλά και σε όλη τη Θεσπρωτία.