ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΑΛΗΘΙΝΟ: Κλείνουν το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου!

Οταν το 1993 το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου άρχισε τη λειτουργία του, με πρώτη διευθύντριά του τη Μυρσίνη Ζορμπά, έφερνε χωρίς αμφιβολία έναν φρέσκο ευρωπαϊκό αέρα στον χώρο του βιβλίου. Δεν έχουν όλες οι χώρες ΕΚΕΒΙ, έχουν όμως οι περισσότερες ισχυρή εθνική πολιτική βιβλίου που την ασκούν με διάφορους τρόπους.

Η Γερμανία διοχετεύει στο βιβλίο πολλά χρήματα μέσω των ομόσπονδων κρατιδίων, η Βρετανία μέσω του δικτυωμένου παντού Βρετανικού Συμβουλίου (British Council). Η Γαλλία έχει ισχυρό Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, η Πολωνία επίσης, ενώ η Ολλανδία έχει τέσσερις σχετικούς οργανισμούς.

Στην Ελλάδα, από την πρώτη ώρα της ίδρυσής του, το ΕΚΕΒΙ δεν είχε μόνο οπαδούς. Οι περισσότεροι το είδαν θετικά, αρκετοί με ενθουσιασμό. Υπήρχαν όμως και κάποιοι που πίστευαν ότι δεν έχει λόγους ύπαρξης και μιλούσαν για «πεταμένα λεφτά» ή άλλοι που ασκούσαν κριτική στον τρόπο λειτουργίας του. Επίσης υπήρχαν και εκείνοι που την ίδια ώρα που το χαρακτήριζαν περιττό τού ζητούσαν τον ουρανό με τ' άστρα, του ζητούσαν με άλλα λόγια να αναπληρώσει δικές τους ανεπάρκειες.

Τέλος, υπήρχαν και κάποιοι που απλώς έβλεπαν μια πίτα να δίνεται αλλού: χρήματα στα οποία είχαν πρόσβαση μέσω έκτακτων επιχορηγήσεων του υπουργείου Πολιτισμού, πήγαιναν στο ΕΚΕΒΙ.

Οπως και να έχει, το ΕΚΕΒΙ συνέδεσε την ύπαρξή του με δύο δεκαετίες διαρκούς ανάπτυξης στον χώρο του βιβλίου. Τώρα που η αγορά «έκατσε» και η κρίση έπληξε τον δημόσιο τομέα, αποδείχθηκε πως είχε περισσότερους εχθρούς από ό,τι φανταζόταν. Γιατί όσο και αν τα Μνημόνια επιβάλλουν το κλείσιμο οργανισμών, είναι ένα ερώτημα το γιατί επελέγη το ΕΚΕΒΙ να είναι από τους πρώτους που κλείνουν.

Μέχρι χθες, άλλωστε, όλοι οι υπουργοί Πολιτισμού χαρακτήριζαν περίπου αδιανόητο το κλείσιμό του. Σε μια μεγάλη κρίση που πέρασε πριν από μερικά χρόνια, κύκλοι του υπουργείου διερρήγνυαν τα ιμάτιά τους ότι το ΕΚΕΒΙ δεν θα είχε σε καμία περίπτωση την τύχη του Εθνικού Κέντρου Θεάτρου και Χορού που έκλεισε.

Ηταν η περίοδος της υπουργίας του Παύλου Γερουλάνου, με την κρίση ήδη εδώ, όταν ο προϋπολογισμός μειώθηκε κατά 35% και το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε την απόλυση εννέα υπαλλήλων του. Οπως επίσης και τη μείωση της ελληνικής παρουσίας σε εκθέσεις στο εξωτερικό, την κατάργηση των εκδηλώσεων «Λογοτεχνία και κινηματογράφος» κ.ά.

ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ. Και μια και μιλάμε για αριθμούς: τις παλιές «καλές» εποχές, το ΕΚΕΒΙ είχε φθάσει να λαμβάνει 5-6 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Τα τελευταία χρόνια ο προϋπολογισμός του μειωνόταν συνεχώς, για να φτάσει το 2011 το 1,5 εκατομμύριο από το οποίο μόνο οι 450.000 δόθηκαν από τον προϋπολογισμό του υπουργείου ενώ τα υπόλοιπα αντλήθηκαν από προγράμματα ΕΣΠΑ. Στα χρήματα αυτά περιλαμβάνονται τόσο η οργάνωση της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης και όλες οι άλλες δράσεις του όσο και η μισθοδοσία του προσωπικού.

Ολα αυτά τα χρόνια μάλιστα, οι περισσότεροι από τους 30 - σήμερα - υπαλλήλους του ΕΚΕΒΙ βρίσκονταν σε μια ιδιότυπη ομηρεία: αν και δούλευαν εκεί από την ίδρυσή του, είχαν απλώς συμβάσεις έργου που ανανεώνονταν όταν έληγαν ενώ έπρεπε να ασφαλίζονται στο ΤΕΒΕ (μετέπειτα ΟΑΕΕ)!

ΣΤΟ ΣΥΡΤΑΡΙ. Χαρακτηριστικό της διαρκούς εκκρεμότητας και της κρατικής αμφιθυμίας απέναντι στο ΕΚΕΒΙ είναι ότι οι υπουργοί είχαν εδώ και τέσσερα χρόνια στο συρτάρι τους το σχέδιο κανονισμού του Κέντρου, ώστε να καταστεί εύρυθμη η λειτουργία του, αλλά δεν το προώθησαν ποτέ στη Βουλή.

Γι' αυτό και οι υπάλληλοι έχουν κάθε λόγο να δυσπιστούν στη διαβεβαίωση του αναπληρωτή υπουργού αρμόδιου για θέματα Πολιτισμού Κώστα Τζαβάρα ότι «θα κατατεθεί σχετική νομοθετική ρύθμιση που θα λαμβάνει υπόψη την προστασία τους». «Εδώ το κράτος πρέπει να θέσει σε διαθεσιμότητα μόνιμους υπαλλήλους, θα διστάσει μπροστά σε ανθρώπους οι οποίοι έχουν συμβάσεις που έχουν ήδη λήξει;» αναρωτιούνται εύλογα.

Πηγές του υπουργείου λένε, άλλωστε, στα «ΝΕΑ» ότι χρειάζεται και η υπογραφή του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Ενώ το υπουργείο δεν είναι ακόμη έτοιμο να πει ποιος θα αναλάβει βασικές δράσεις του καταργηθέντος οργανισμού. Πάντως οι μεγαλύτεροι εκδοτικοί οίκοι, μέσω της Ενωσης Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ), και η Εταιρεία Συγγραφέων εκφράζονται αναφανδόν κατά της κατάργησής του.

http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4781549

(To κείμενο που αθρόα συνεχίζει να υπογράφεται από συγγραφείς, μεταφραστές, βιβλιοθηκονόμους και εκδότες)

Η απόφαση του αναπληρωτή Υπουργού Πολιτισμού να δρομολογήσει εν μια νυκτί και χωρίς καμία συζήτηση τις διαδικασίες για την κατάργηση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, του μοναδικού φορέα αφιερωμένου στο βιβλίο στη χώρα μας, απειλεί να επαναφέρει την πολιτική της πολιτείας για το βιβλίο σε εποχές πλήρους ανυποληψίας.

Πρόκειται για έναν θεσμό που επί 18 συνεχή χρόνια, παρά την κριτική που είναι δυνατόν να ασκήσει κανείς για τις αρρυθμίες του, ανέπτυξε συγκεκριμένες δράσεις, έργα και υποδομές και κατάφερε να γίνει σημείο αναφοράς για τον πνευματικό και εκπαιδευτικό κόσμο της χώρας μας, υποστηρίζοντας την προβολή και τη διάδοση του βιβλίου σε όλες τις ηλικίες.

Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα, προσαρμοζόμενο στις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν, κατάφερε να μειώσει σημαντικά τις δαπάνες του, διευρύνοντας ταυτόχρονα τις πηγές χρηματοδότησής του, έτσι ώστε το 2012 να αντλήσει το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού του από ευρωπαϊκούς πόρους. Οι βασικές δράσεις του –οι μεγάλες εκθέσεις βιβλίου, η Βιβλιονέτ, βασικό εργαλείο δουλειάς βιβλιοπωλών και εκδοτών, τα ψηφιακά αρχεία και οι ιστοσελίδες, οι έρευνες για την αναγνωσιμότητα του βιβλίου και τα στατιστικά στοιχεία, τα σεμινάρια, τα φεστιβάλ νέων λογοτεχνών, η υποστήριξη του προγράμματος μεταφράσεων προς άλλες γλώσσες, οι ανταλλαγές και οι διμερείς σχέσεις είναι κατακτήσεις του ΕΚΕΒΙ οι οποίες θα εξαφανιστούν ή θα συρρικνωθούν. Το μέλλον όλων αυτών των δράσεων καθίσταται αμφίβολο υπό την αιγίδα του διοικητικού μηχανισμού, την οποία εξήγγειλε ο κ. Τζαβάρας. Εάν το ΕΚΕΒΙ είχε αδυναμίες, η λειτουργία του μπορεί να βελτιωθεί με διαφορετική οργάνωση, άλλη διοίκηση, νέα πρόσωπα.

Στις συνθήκες τις οποίες διανύει η χώρα μας, θεωρούμε θεμελιώδους σημασίας τη διαπίστωση ότι ο πολιτισμός αποτελεί έναν από τους τρόπους για την έξοδο της χώρας μας από την κρίση, με τη δημιουργία διεθνούς συγκριτικού της πλεονεκτήματος. Καλούμε επομένως τον αναπληρωτή Υπουργού Πολιτισμού να ανακαλέσει, προσωρινά, την απόφασή του για το κλείσιμο του ΕΚΕΒΙ, ώστε να υπάρξει στον χώρο του βιβλίου μια ευρύτερη συζήτηση για την ταυτότητα και μέλλον του, αλλά και για να ολοκληρωθεί ομαλά, τουλάχιστον, η απορρόφηση των πόρων των δύο προγραμμάτων ΕΣΠΑ -για τη διοργάνωση της Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης και για την προώθηση της φιλαναγνωσίας- μέσα στην επόμενη διετία. Δεν χρειάζεται στην οικονομική δυσπραγία και στις δύσκολες συνθήκες που περνάει η χώρα να υιοθετούνται μέτρα τα οποία μας υποβαθμίζουν πολιτιστικά και οδηγούν, ως βαθύτερη συνέπεια, στην πνευματική φτώχεια.