Η διαχείριση του πένθους στην παιδική και εφηβική ηλικία

Η ομιλία που έγινε την Τετάρτη 20 Μαρτίου 2013 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Α΄ Δημοτικού σχολείου Ηγουμενίτσας με θέμα: "Η διαχείριση του πένθους στην παιδική και εφηβική ηλικία"

Διοργανωτής ήταν ο Συμβουλευτικός Σταθμός Νέων Ηγουμενίτσας

Μια πολύ καλή ομιλία για τη διαχείριση του πένθους. Μα το θέμα δεν είναι απλά να διαχειριστείς το πένθος αλλά ο θάνατος ως φαινόμενο και δη αναπόφευκτο στη ζωή του κάθε ανθρώπου.

Κι επειδή η σχέση με το θάνατο είναι προβληματική και στους ενήλικες, το ζήτημα της βοήθειας προς τα παιδιά και τους εφήβους γίνεται Γολγοθάς. Πώς να βοηθήσεις κάποιον άλλο όταν ο ίδιος χρειάζεσαι βοήθεια;

Ομολογώ ότι δεν είχα ούτε το χρόνο ούτε τη διάθεση να ακούσω το βίντεο ως το τέλος. Άκουσα πάντως ένα μεγάλο κομμάτι και το βρήκα καλό για τον τίτλο που το συνοδεύει. Εκεί που δε με κάλυψε είναι που δεν τόνισε και μάλιστα από την αρχή η ομιλήτρια τη φιλοσοφική διάσταση του θανάτου. Θα μου πεις ψυχολόγος είναι, δεν είναι φιλόσοφος. Σαφώς. Μα χωρίς έστω μια υποτυπώδη φιλοσοφική θεώρηση καμία επιστήμη δεν μπορεί να σταθεί στο ύψος της.

Βέβαια σε κάποια σημεία η αλήθεια διέρρευσε από τα συμφραζόμενα, πχ στο σημείο που τονίζει ότι δεν είναι σωστό να κλαίμε μπροστά στο παιδί με τις ώρες. Και δε θα κλαίμε μπροστά στο παιδί όταν πράγματι έχουμε κατακτήσει μια στέρεη αντίληψη για το θάνατο και δεν καταρρέουμε ψυχολογικά κάθε φορά που μας χτυπά την πόρτα.

Είναι εφικτό κάτι τέτοιο; Ναι, είναι. Μόνο που χρειάζεται διαρκή δουλειά και προσπάθεια.

Και θα δώσω εδώ ένα παράδειγμα από ένα αληθινό γεγονός που μου έτυχε κάποτε. Χάθηκε εντελώς ξαφνικά, από ανακοπή, ένας άνθρωπος γύρω στα 50. Άφησε πίσω του σύζυγο και δυο παιδιά σε νεαρή ηλικία. Πήρα να συλλυπηθώ. Η γυναίκα του και μάνα είχε τέτοια ψυχραιμία που με άφησε άφωνη. Ειδικά η δήλωση που μου έκανε ότι εκείνη και τα παιδιά της αντιμετωπίζουν την όλη κατάσταση ως μια ευκαιρία να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι! Ως ένα μάθημα δηλαδή. Πικρό όσο και η κάθε αλήθεια αλλά μάθημα, γνώση, διαπαιδαγώγηση.

Παράξενο δεν είναι που έτσι έβλεπε εκείνη η γυναίκα το θάνατο του άντρα της. Καθώς και εκείνη και ο σύζυγός της υπήρξαν μαθητές του Δημήτρη Λιαντίνη και προσωπικοί του φίλοι. Ο θάνατος λοιπόν δεν τους βρήκε απροετοίμαστους όσο ξαφνικά και αν τους επισκέφθηκε.

Θα ήθελα λοιπόν από τους ψυχολόγους να ακούω και τούτο το πολύ σημαντικό. Πως δεν πρέπει να περιμένουμε να έρθει ο θάνατος στο σπίτι μας για να τον αντιμετωπίσουμε. Πρέπει από πριν να παίρνουμε τα μέτρα μας. Να σκεφτόμαστε το ενδεχόμενο και να ζούμε τη ζωή μας όσο πιο γεμάτη μπορούμε. Να μη ζούμε δηλαδή με τρόπο ανόητο λες και είμαστε αιώνιοι...

Και στα ίδια πλαίσια να προετοιμάζουμε τα παιδιά. Να μην έρχεται δηλαδή ο θάνατος σαν κεραυνός εν αιθρία. Χωρίς βεβαίως να τα τραυματίσουμε και να τα πανικοβάλουμε. Με σεβασμό στην ηλικία και στην ωριμότητά τους.

Πολύ πάντως μου άρεσε το σημείο που η ψυχολόγος τονίζει ότι είναι λάθος να λέμε για όποιον πέθανε ότι κοιμήθηκε για πάντα. Ο θάνατος δεν είναι ύπνος.

Ας ακούσουμε λοιπόν και τη φιλοσοφική διάσταση του θέματος. Από τον πλέον ειδικό. Το Δημήτρη Λιαντίνη.