ΤΑ ΚΑΛΑ ΠΑΙΔΙΑ!

Ξαναγράφονται τις μέρες αυτές τα παλιά αναγνωστικά. Εκείνα τα θρυλικά με το Μίμη και την Άννα και τα άλλα "Καλά Παιδιά". Με σύγχρονες πλέον αντιλήψεις και κάνοντας πράξη το όραμα, τώρα που η κάθε Αννούλα του τότε δεν είναι πια παιδί. Το πρώτο επεισόδιο το εντοπίσαμε προχτές στο διαδίκτυο:


Πάνε τα μήλα του παλιού καιρού. Και το


"Μήλα, Μίμη" που σαφώς παρέπεμπε σε αντιφεμινιστικές θεωρίες και στο γνωστό μήλο που έδωσε η Εύα στον Αδάμ, αντικαταστάθηκε με φωτοτυπίες! Τέρμα πια οι ενοχές που φορτώναμε την κάθε μικρή Αννούλα, βάζοντάς την πριν καλά καλά βγει από τ' αβγό της να παρασέρνει τον κάθε Μιμάκο!

Το επόμενο επεισόδιο των Καλών Παιδιών αναγγέλθηκε με το σύνθημα "Η τσάντα στο σχολείο". Μικρόνοες όμως και μίζεροι όλοι μας δεν μπορέσαμε να καταλάβουμε το νόημα από την αρχή. Βιαστήκαμε να γκρινιάξουμε που θα μένουν τα βιβλία στο σχολείο και τι θα διαβάζει ο μαθητής στο σπίτι... Χρειάστηκε λοιπόν επεξήγηση και ένα νέο σύνθημα για να καταλάβουμε τι σημαίνει "Η τσάντα στο σχολείο":


Από Δευτέρα λοιπόν όλα τα Καλά Παιδιά θα φορτώσουν τις τσάντες τους με τα παλιά τους βιβλία και θα τα κουβαλήσουν στο σχολείο. Σε ένδειξη αλληλεγγύης στους συμμαθητές τους. Και έμπρακτη απόδειξη αγάπης στο περιβάλλον. Δεν πετάμε λοιπόν τα παλιά βιβλία, τα χαρίζουμε στα άλλα παιδάκια. Ξέρεις πόσα δέντρα θα γλιτώσουν έτσι; Και βοηθάμε και την οικονομία της χώρας μας σε τούτους τους χαλεπούς καιρούς.

Βάλε λοιπόν με νου σου πόσες ηθικές αξίες διδάσκουμε στα παιδιά μας με το σύνθημα "Η τσάντα στο σχολείο"; Αγάπη στο συμμαθητή, στο περιβάλλον, στην πατρίδα!

Ναι, αγαπητέ μου. Τα πράγματα έχουν κι αυτή την όψη. Την όψη του ιεροκήρυκα που προσπαθεί από τον άμβωνα να διαπαιδαγωγήσει καλούς χριστιανούς και διαλαλεί το αγαπάτε αλλήλους. Έχουν όμως και την άλλη. Τη σκοτεινή. Εκείνη που προσπαθούν οι επικοινωνιολόγοι να καλύψουν με τεχνάσματα και τρικ. Πως τέρμα η δωρεάν η παιδεία. Και το παιδί δε θα έρχεται με άδεια χέρια στο σχολείο. Θα κουβαλήσει σε πρώτη φάση τα παλιά του βιβλία. Αργότερα και ό,τι άλλο χρειαστεί. Έτσι κι αλλιώς δεν κουβαλούσε ως τώρα τετράδια, μολύβια, γόμες, γεωμετρικά όργανα, υλικά για τα εικαστικά, χρήματα για τις διδακτικές επισκέψεις; Τι κι αν είχαμε δωρεάν παιδεία στα λόγια; Στην πράξη ο γονιός έβαζε πάντα βαθιά το χέρι στην τσέπη κάθε Σεπτέμβρη.

Κι όχι μόνο ατομικά. Πόσες φορές οι σύλλογοι γονέων πλήρωσαν για θέρμανση, καθαριότητα, αγορά φωτοτυπικών, τηλεοράσεων, υπολογιστών, βιβλίων για δανειστική βιβλιοθήκη;

Άσε πια τα χοντρά κονδύλια για την παραπαιδεία. Τις ξένες γλώσσες, τα μαθήματα μουσικής, την πληροφορική, τα αθλητικά προγράμματα, την προετοιμασία για τις πανελλαδικές;

Ποια δωρεάν παιδεία; Είχαμε ως τώρα μια αληθινή δωρεάν παιδεία;

Πέραν το ότι οι όποιες προσφορές προς το μαθητή προέρχονται από το φόρο και τον ιδρώτα του κάθε φορολογούμενου πολίτη. Για τέτοιο "δωρεάν" μιλάμε. Να επιστραφούν μέρος των χρημάτων που δίνουμε στο κράτος ως φορολογία για την εκπαίδευση των παιδιών μας. Κι όχι να μας χαριστούν τζάμπα.

Κι ενώ εμείς πληρώναμε σαν καλά παιδιά, τα χρήματα ποτέ δεν έφταναν να συντηρήσουν τα σχολεία. Πάντα με το σταγονόμετρο η χρηματοδότηση της παιδείας. Και όνειρο άπιαστο εκείνο το παλιό σύνθημα 15% για την παιδεία. Που κοντεύει πια να κλείσει μισό αιώνα ζωής:

http://www.agonsyn.gr/Scholio/proika.htm

Τώρα, σε μια εποχή που η φορολογία του πολίτη αυξήθηκε κατακόρυφα, τα λεφτά δε φτάνουν ούτε για τα βιβλία των παιδιών. Τότε γιατί πληρώνουμε φόρους; Πού πάνε τα λεφτά;

Μα είναι γνωστό πού πάνε. Στους δανειστές μας. Και μάλιστα για τόκους των δανείων. Μακάρι να πήγαιναν για την αποπληρωμή του ίδιου του κεφαλαίου. Τόκους πληρώνουμε με αποτέλεσμα μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει να αυξάνεται το ποσό που χρωστάμε.

Έτσι βγήκαμε ζήτουλες να παρακαλάμε τα παιδιά να φέρουν στο σχολείο τα παλιά βιβλία. Να μας σώσουν. Τα ίδια παιδιά που θα τους παραδώσουμε αύριο την πατρίδα βουλιαγμένη στα χρέη. Τουλάχιστον ας μη τα παραμυθιάζουμε. Κι ας λέμε τα σύκα σύκα και το χάλι μας το μαύρο να μην το βαφτίζουμε αλληλεγγύη και αγάπη στο περιβάλλον.

Γιατί, το λέει και το τραγούδι, πώς να κρυφτείς απ' τα παιδιά; έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα!

Να παραδεχτούμε πως εμείς οι μεγάλοι τα κάναμε μαντάρα. Και κυρίως τούτο: Υπονομεύσαμε το δικό τους μέλλον για τη δική μας καλοπέραση. Και πια δεν έχουμε ούτε βιβλία να τους δώσουμε να μάθουν γράμματα.

Ναι, δε λέω. Αυτή τη χρονιά κακήν κακώς και με τεράστια καθυστέρηση θα έρθουν τα βιβλία. Αφού στο μεταξύ θα έχουμε δουλέψει με βιβλία δανεικά και μεταχειρισμένα. Που θα έχουν συμπληρωμένες τις ασκήσεις από τον προηγούμενο μαθητή. Σκισμένα εξώφυλλα, ξεκολλημένα φύλλα. Κι αφού θα έχουμε συμπληρώσει τις ελλείψεις με βουνά φωτοτυπίες. Μα όποιος διαβάσει προσεκτικά το πώς προέκυψε το πρόβλημα με τα βιβλία, καταλαβαίνει πως ήταν πρόβα τζενεράλε για την κατάργηση των δωρεάν βιβλίων. Αλλιώς γιατί να καταργηθεί ο Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων; Και γιατί οι εξαγγελίες για το ψηφιακό σχολείο; Η εφημερίδα Αυγή έχει κάνει ήδη μια αναλυτική παρουσίαση του όλου θέματος https://xarinpaideias.forumgreek.com/t335-topic#1180 και ισχυρίζεται πως το Βατερλό με τα βιβλία ήταν προγραμματισμένο, όχι τυχαίο...

Αντί όμως να ειπωθεί και από τους αρμοδίους όλη η αλήθεια, και να αναλάβουν τις ευθύνες τους, γινόμαστε αποδέκτες κι ενός απίθανου βομβαρδισμού από επικοινωνιακά τρικ. Απατώνται πλάνην οικτρά αν νομίζουν ότι καταπίνουμε αμάσητα όσα μας σερβίρουν τα τελεβίζια και οι φυλλάδες. Άλλο που δε θέλουμε να πληρώσουν την κρίση τα παιδιά. Μόνο για τα παιδιά στηρίζουμε τα όποια μέτρα για να βρεθούν λύσεις. Αυτό ας είναι ξεκάθαρο προς κάθε κατεύθυνση.

Και για το δικό τους χατίρι λέμε όχι στην πολιτική εκμετάλλευση του θέματος. Άλλο όμως η εκμετάλλευση και η διόγκωση των γεγονότων και άλλο να φοράμε παρωπίδες και να μη βλέπουμε τι και ποιος έφταιξε για να καταντήσουμε ως εδώ.

Στο δικό τους λοιπόν επικοινωνιακό παιχνίδι απαντάμε με το δικό μας. Με το "Μίμη, πάρε μια φωτοτυπία" και με την ερμηνεία του συνθήματος "Η τσάντα στο σχολείο". Είναι η αποδόμηση του αρχικού τεχνάσματος. Η ολοκλήρωση της μισής αλήθειας.

Μας μεγάλωσαν σαν καλά παιδιά. Μα παιδιά πια δεν είμαστε. Κι ανακαλύψαμε γδέρνοντας τα γόνατά μας πως το καλό είναι η μισή όψη του κόσμου. Ένα θρυμματισμένο νόημα της πραγματικότητας. Αν θέλεις να δεις κατάματα την αλήθεια πρέπει να γνωρίζεις και την πίσω όψη. Την κακή. Αλλιώς τυχαία και μόνο επιλέγεις το δρόμο της αρετής. Μα διόλου τυχαία οι πρόγονοί μας βάφτισαν τον ορθό δρόμο αρετή και όχι καλοσύνη. Η καλοσύνη είναι μια ερμαφρόδιτη κατάσταση που δεν οδηγεί πουθενά. Μόνο να τρως τα μούτρα σου και στην παροιμία: Κάνε το καλό και ρίξτο στο γιαλό!

Τι είναι η αρετή; Δεν είναι η υποταγή σε έξωθεν κανόνες καλής συμπεριφοράς. Αλλά η ενσυνείδητη προσαρμογή του ανθρώπου στη φυσική αλήθεια. Η αρετή είναι παιδί της γνώσης. Και με την έννοια αυτή οι αρχαίοι παππούδες έγραψαν το ΟΥΔΕΙΣ ΕΚΩΝ ΚΑΚΟΣ! * Αρετή, παράγωγο του ρήματος αραρίσκειν που θα πει προσαρμόζομαι.

Εφόσον η ειλικρίνεια έχει σχέση με την αλήθεια, και όλοι γνωρίζουμε πως είναι το ίδιο πράγμα, γίνεται αμέσως φανερός ο δεσμός της αρετής με την αλήθεια.

Η ρίζα της λέξης αρετή, από το αραρίσκειν, δηλώνει την προσαρμογή της πράξης του ανθρώπου στο μέτρο του νόμου της φύσης. [...] Όποιος δηλαδή ασκεί την αρετή, ύστερα από μια ακραία ένταση του λογισμού και της βούλησής του, υποτάσσει την πράξη του στην τάξη της φύσης. Έτσι, η αρετή δεν είναι τίποτε άλλο, παρά η δράση που ενεργοποιεί την αλήθεια. Αλλά ποια αλήθεια; Όχι εκείνη που έρχεται από το συρμό των ανθρώπων, αλλά εκείνη που πηγάζει από το ρυθμό της φύσης.

Ετυμολογικά η λέξη αρετή έχει την ίδια ρίζα με τις λέξεις Άρης και αρμονία, που σημαίνουν τον πόλεμο και την ειρήνη. Σ' αυτό το γλωσσικό τρίκλαδο, αρετή Άρης αρμονία, βλέπω μια παραπομπή στην ακόλουθη γνώση. Η αρμονία της ανθρώπινης πράξης κατά το πρότυπο της αρμονίας στη φύση προϋποθέτει ένα είδος πολέμου μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο, ανάλογο με τον πόλεμο που γίνεται στη φύση. Η ισορροπία που πετυχαίνει ο άνθρωπος πάνω σ' αυτόν τον πόλεμο είναι η αρετή του. [...]

Το λάθος και η μεγάλη απόκλιση αρχίζει από το σημείο που ο άνθρωπος αυτό τον πόλεμο δεν τον κάνει ενάντια στον εαυτό του, αλλά τον στρέφει ενάντια στους άλλους. Με άλλα λόγια, είναι αυτό που κάνουμε όλοι. Προκειμένου να κρίνουμε τα κακά της κοινωνίας κατηγορούμε τους άλλους, και ποτέ τον εαυτό μας.

Δημήτρης Λιαντίνης: Ο Νηφομανής, σελ. 69

Όλος αυτός ο λόγος του Λιαντίνη είναι πρόλογος ερμηνείας της αρετής του Σεφέρη, του ποιητή που έγραψε:

"Κάνω το επάγγελμα του ανθρώπου και το επάγγελμα του υπαλλήλου. Δραματικά ασυμβίβαστα πράγματα." (Μέρες Δ, σελ. 298 )

Κι εμείς αυτό κάνουμε. Το ίδιο διπλό επάγγελμα. Με το τεράστιο ασυμβίβαστο χάσμα.

Τι είναι το καλό; Τι είναι το κακό; Εύκολο δεν είναι πάντα να το πεις. Κάπου ανάμεσα Τρίτη και Τετάρτη παράπεσε η αληθινή μας μέρα, που είπε και ο ποιητής. Επί ξυρού λοιπόν ακμής ο αγώνας μας. Να σκίζει σαν ξυράφι τις πατούσες μας. Είναι καλό να πάρουν το παιδιά με κάθε τρόπο βιβλία. Να περιορίσουμε τις επιπτώσεις από την ακηδία των όποιων υπευθύνων για τη μη έγκαιρη ετοιμασία τους. Μα καλό δεν είναι να αποκρύπτουμε τις αιτίες του κακού. Να μην το βλέπουμε, ακόμη και να το αγνοούμε.

Όλα λοιπόν γίνονται για το παιδί. Και μόνο γι' αυτό. Μη χαίρεται και μη πανηγυρίζει κανείς ότι κατάφερε να μας βάλει στο τριπάκι να καλύψουμε τα δικά του λάθη.

Για το παιδί που δε θέλουμε να το κάνουμε καλό και φυσικά ούτε κακό. Να αλλάξει και ο τίτλος των παλιών αναγνωστικών για τα Καλά Παιδιά. Έξυπνα παιδιά χρειαζόμαστε σήμερα, και έξυπνους ανθρώπους. Έξω δηλαδή από τον ύπνο και τη ραστώνη. Με νου και γνώση. Μόνο μας όπλο σήμερα που το κακό κατέκλυσε τον κόσμο. Και με την ίδια έννοια που ο ομηρικός Οδυσσέας είχε κυβερνήτειρά του την Αθηνά.

Να φύγει λοιπόν και η Αννούλα και ο Μίμης. Και προπαντός η Λόλα. Και να έρθει η Αθηνά και ο Οδυσσέας και η σοφία. Μπας και δούμε φως σε τούτους τους λωλούς καιρούς και κάποτε αξιωθούμε την Ιθάκη...

---

* Δ. Λιαντίνης: Homo Educandus, 153:

Το τραγικό δράμα ήταν η συστοιχία και η μεταφορά στο ανθρωπολογικό πεδίο του κοσμικού δράματος.

Οι αντιθέσεις και οι αντιφάσεις που ενυπάρχουν και λειτουργούν στο κοσμικό πεδίο συνιστούν ένα ωκεάνειο φάσμα διαδικασιών που την αντινομική τους υφή δεν έχει καταφέρει ακόμη να δαμάσει η επιστήμη. Η φυσική σήμερα ουσιαστικά έχει σταματήσει στην αμήχανη θέση του Niels Bohr για την ισόμοιρη παραδοχή της βεβαιότητας και της απροσδιοριστίας.

Έτσι από την άποψη αυτή η τραγωδία αποτελεί μια σταθερά κυμάνσεων από τη θέση στην άρνηση, από το καλό στο κακό, από το ορθό στο σφάλμα, από την πλάνη στην αλήθεια, από την καταστροφή στη λύτρωση.

Εκείνο που το τραγικό πρόσωπο – και κατά προέκταση ο καθένας από μας – νομίζει ότι είναι καλό, στα πλαίσια μιας ευρύτερης ένταξης αποδεικνύεται κακό, και το ίδιο τούτο κακό θεωρημένο από μια ακόμη μακρυνότερη σκοπιά αποκαλύπτεται σαν καλό, και έτσι επ’ άπειρον.

Η κατάκτηση της τραγικής γνώσης από το φτωχό της όργανο, τον τραγικό άνθρωπο, εμφανίζεται σαν μια

μακρά και απανδόκευτος οδός

προς το τελικό της σημείο, που την ίδια εποχή ο Σωκράτης επεμβαίνοντας καίρια θα το χαρακτηρίσει

μέγιστον μάθημα.

Και στην ίδια τραγική θεμελίωση θα οικοδομηθεί η ομόλογη σωκρατική κατανόηση ότι η αρετή είναι γνώση. Εκείνο δηλαδή το περιλάλητο

ουδείς εκών κακός

μπορεί να αντικρυσθεί ερμηνευτικά μόνο από τα περάσματα και τις βίγλες των τραγικών οροσειρών, και δεν σημαίνει άλλο παρά τούτο: η απόλυτη γνώση της αρετής στον ηθικό κόσμο είναι γεωμετρικά έμμετρη με την απόλυτη γνώση της αλήθειας στο φυσικό κόσμο. Και εν όσω το τελευταίο μοιάζει σα να κείται

εν γούνασι θεών,

τόσο το πρώτο θα επιμένει να εμφανίζεται σαν του ανθρώπου το αιώνιο αγώνισμα.